Hukuki
Dayanak
Madde 3- Bu Yönetmelik 2872 sayılı Çevre Kanununda
öngörülen amaç ve ilkeler doğrultusunda 4856 sayılı Çevre ve Orman
Bakanlığı Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanunun 1 inci ve 2 nci maddeleri
ile 9 uncu maddesinin (d), (h), (o), (p), (s) bentlerine dayanılarak
hazırlanmıştır.
Tanımlar
Madde 4- Bu Yönetmelikte geçen;
Bakanlık: Çevre ve Orman Bakanlığını,
Yönetmelik: Atık Pil ve Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliğini,
Tehlikeli Kimyasallar Yönetmeliği: 11/7/1993 tarihli ve 21634 sayılı Resmi Gazete'de
yayımlanan, 20/4/2001 tarihli ve 24379 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Yönetmelik
ile değişik Tehlikeli Kimyasallar Yönetmeliğini,
Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği: 27/8/1995 tarihli ve 22387 sayılı Resmi
Gazete'de yayımlanan Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliğini,
Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği: 14/3/1991 tarihli ve 20814 sayılı Resmi
Gazete'de yayımlanan Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliğini,
Akümülatör: Endüstride ve araçlarda otomatik marş, aydınlatma veya ateşleme gücü
için kullanılan, şarj edilebilir sekonder hücrelerde kurşunla sülfürik asit arasındaki
kimyasal reaksiyon sonucu kimyasal enerjinin doğrudan dönüşümü ile üretilen elektrik
enerjisi kaynağını,
Pil: Şarj edilmeyen primer hücrelerde kimyasal reaksiyon sonucu oluşan kimyasal
enerjinin doğrudan dönüşümü ile üretilen elektrik enerjisi kaynağını,
Şarj Edilebilir Pil: Şarj edilebilen ve birkaç defa kullanılabilen pili,
I. Grup Piller: Nikel kadmiyum ve cıva oksit piller
hariç olmak üzere diğer pilleri,
II. Grup Piller: Nikel kadmiyum ve cıva oksit pilleri,
Nikel Kadmiyum Pil: Şarj edilebilir sekonder hücrelerde kadmiyumla nikel hidroksit
arasındaki kimyasal reaksiyon sonucu kimyasal enerjinin doğrudan dönüşümü ile
üretilen elektrik enerjisi kaynağını,
Cıva İçeren Piller: Cıva oksit elektrot içeren alkali-mangan, çinko-karbon ve
cıva oksit piller gibi pilleri,
Düğme Pil: İşitme cihazları, saatler ve benzeri taşınabilir aletlerde kullanılan
ve çapı yüksekliğinden fazla olan yuvarlak pilleri,
Zararlı Maddeleri İçeren Piller:
a) Ağırlıkça % 0.0005'den fazla cıva (Hg) içeren pilleri,
b) Alkali-mangan piller hariç, pil başına 25 mg'dan fazla cıva (Hg) içeren pilleri,
c) Ağırlıkça % 0.025'den fazla cıva (Hg) içeren alkali-mangan pilleri,
d) Ağırlıkça % 0.025'den fazla kadmiyum (Cd) içeren pilleri,
e) Ağırlıkça % 0.4'den fazla kurşun (Pb) içeren pilleri,
Üretici: Pil veya akümülatör üreten, imal eden, ürüne adını, ticaret markası
veya ayırt edici işaretini koymak suretiyle kendini üretici olarak tanıtan gerçek
ve tüzel kişiyi, üreticinin Türkiye dışında olması halinde ithalatçıyı; ayrıca
ürünün tedarik zincirinde yer alan, faaliyetleri ürünün güvenliğine ilişkin özelliklerini
etkileyen gerçek ve tüzel kişiyi,
Pil ve Akümülatör Ürünlerinin Dağıtımını ve Satışını Yapan İşletmeler: Toptancıları,
perakendecileri, marketleri, büyük ve küçük ölçekli alışveriş merkezlerini, garajları,
tamir-bakım atölyelerini ve inşaat şirketlerini,
Atık Pil ve Akümülatör: Yeniden kullanılabilecek durumda olmayan, evsel atıklardan
ayrı olarak toplanması, taşınması, bertaraf edilmesi gereken kullanılmış pil
ve akümülatörleri,
Toplama: Atık pil ve akümülatörlerin kota veya depozito kapsamında özelliklerine
göre biriktirilmesini, ayrılmasını veya gruplandırılmasını,
Depozito Sistemi: Atık akümülatörlerin toplanması için akümülatör satın alınırken
satıcıya akümülatör başına ödenen fazla paranın tüketiciye geri dönmesi sistemini,
Depozito Uygulaması Müracaat Formu: Ek-3'de verilen formu,
Kota: Yönetmelik kapsamındaki atık pillerin toplanması ve bertaraf edilmesi gereken
miktarının (ağırlıkça) piyasaya sürülen pil miktarına (ağırlıkça) oranını,
Kota Uygulamasına Tabi İşletmeler: Pil üreten, ithal eden, piyasaya süren ve
marka sahibi gerçek ve tüzel kişileri,
Kota Uygulaması Müracaat Formu: Ek-2'de verilen formu,
Geçici Depolama: Dağıtım ve satış noktalarında, geri kazanım ve depolama tesislerinde,
atık pil ve akümülatörlerin geçirimsizliği sağlanmış beton zemin üzerinde bekletildiği
alanları,
Geri Kazanım: Atık pil ve akümülatörleri fiziksel ve/veya kimyasal işleme tabi
tutarak hammadde veya ürün elde etme işlemini,
Depolama: Geçirimsizlik koşulları sağlanmış, nemden ari ve meteorolojik şartlardan
korunmuş ayrı kapalı alanlarda depolamayı,
Bertaraf: Atık pil ve akümülatörlerin geri kazanım, depolama veya ihracat yoluyla
muhtemel olumsuz çevresel etkilerinin giderilmesini,
Ön Lisans: Bu Yönetmelik kapsamındaki atık pil ve akümülatörlerin geri kazanımı
amacıyla tesis kurmak, isteyenlerin, kuracakları tesislerin projelerinin çevre
ve insan sağlığına uygunluğunu gösteren belgeyi,
Lisans: Bu Yönetmelik gereğince atık akümülatör taşımacılığı yapmak isteyen araç
sahibi firmaların Valilikten; atık akümülatör geri kazanım tesisi işletmek isteyenlerin
ise Bakanlıktan alacakları ve konu ile ilgili yeterli uzman ve teknolojik imkanlara
sahip olunduğunu gösteren belgeyi,
HDPE: Yüksek yoğunluklu polietileni,
ifade eder.
Genel İlkeler
Madde-5: Atık pil ve akümülatörlerin yönetimine ilişkin ilkeler
şunlardır;
a) Pil ürünleri Türk Standartlarında belirtilen şekilde, akümülatör ürünleri
ise bu Yönetmelikte belirtilen şekilde etiketlenir ve işaretlenir.
b) Uzun ömürlü ve şarj edilebilir pil ve akümülatörlerin üretimi öncelikle tercih
edilir.
c) Ağırlıkça yüzde iki (% 2) den fazla cıva oksit veya cıva içeren düğme tipi
pillerin üretimi ve ithalatı yasaktır.
d) Ağırlıkça yüzde iki (% 2) ye kadar cıva oksit veya cıva içeren düğme tipi
piller ve ağırlıkça % 2'ye kadar cıva içeren düğme tipi pillerden oluşan piller
hariç;
1) Ağırlıkça milyonda beş (% 0,0005) den fazla cıva içeren (Hg) pillerin,
2)
Ağırlıkça onbinde yirmibeş (% 0,025) den fazla Kadmiyum (Cd) içeren primer
pillerin, ithalatı ve üretimi yasaktır.
e) Zararlı madde içeren atık piller Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği
hükümlerine göre bertaraf edilir.
f) Atık pil ve akümülatörlerin evsel ve diğer atıklarla birlikte depolanması,
alıcı ortama verilmesi ve yakılması yasaktır.
g) Atık pil ve akümülatörlerin geri kazanılması esastır.
h) Atık pil ve akümülatörlerin yönetimlerinin her safhasında sorumlu kişiler,
çevre ve insan sağlığına zarar vermemek için gerekli tedbirlerin alınmasından
sorumludur.
ı) Atık pil ve akümülatörlerin yarattığı çevresel kirlenme ve bozulmadan doğan
zararlardan dolayı pil ve akümülatör üreticilerinin, atık pil ve akümülatör taşıyıcılarının
ve bertaraf edicilerin bu faaliyetler sonucu meydana gelen zararlardan ötürü
kusurları oranında tazminat sorumluluğu saklıdır.
j) Pil ve akümülatör üretenler ile piyasaya sürenler, atık pil ve akümülatörlerin
toplanması, taşınması ve bertarafını sağlamak ve bu amaçla yapılacak harcamaları
karşılamakla yükümlüdürler.
k) Bu Yönetmelik kapsamına giren atık pil ve akümülatörlerin uluslararası ticareti,
ithalatı, ihracatı ve transit geçişinde Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği
hükümleri uygulanır.
l) Atık pil ve akümülatörlerin yönetiminden kaynaklanan her türlü çevresel zararın
giderilmesi için yapılan harcamalar “kirleten öder” prensibine göre atık pillerin
ve akümülatörlerin yönetiminden sorumlu olan gerçek ve tüzel kişiler tarafından
karşılanır. Pil ve akümülatörlerin üretiminden ve ithalatından sorumlu kişilerin
çevresel zararı durdurmak, gidermek ve azaltmak için gerekli önlemleri almaması
veya bu önlemlerin yetkili makamlarca doğrudan alınması nedeniyle kamu kurum
ve kuruluşlarınca yapılan gerekli harcamalar 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsili
Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre atıkların yönetiminden sorumlu olanlardan
tahsil edilir. Ancak, kirletenlerin ödeme yükümlülüğünden kurtulabilmesi için,
kirlenmenin önlenmesi ve sınırlanması için her türlü tedbiri aldıklarını ispat
etmeleri gerekir.
İKİNCİ BÖLÜM
Görev, Yetki ve Yükümlülükler
Bakanlığın Görev ve Yetkileri
Madde 6- Bakanlık;
a) Atık pil ve akümülatörlerin çevreyle uyumlu bir şekilde yönetimini sağlayacak
politikaları saptamak, bu yönetmeliğin uygulanmasına yönelik işbirliği ve koordinasyonu
sağlamakla,
b) Atık pil ve akümülatör geri kazanım tesislerine ön lisans ve lisans vermekle,
c) Atık pil depolarının projelerine onay vermekle,
d) Atık pil ve akümülatörlerin toplanarak geri kazanımları için uygulanacak olan
ve bu Yönetmeliğin 25 inci ve 29 uncu maddelerinde yer alan hedeflere ulaşılması
için gerekli tedbirleri almak ve uygulanmasını sağlamakla, kota ve depozito başvurularını
değerlendirmekle,
e) Atık pil ve akümülatörlerin çevreyle uyumlu yönetimine ilişkin en yeni sistem
ve teknolojilerin uygulanmasında ulusal ve uluslararası koordinasyonu sağlamakla,
f) Atık pillerin ve akümülatörlerin toplanması ve bertarafı için düzenlenecek
halkın bilinçlendirilmesi çalışmalarına destek sağlamakla,
görevli ve yetkilidir.
Mülki Amirlerin Görev ve Yetkileri
Madde 7- Mahallin en büyük mülki amiri;
a) Atık yönetimi politikaları çerçevesinde ilde gerekli stratejileri geliştirmek
ve uygulamakla,
b) İl sınırları içinde faaliyette bulunan ve Yönetmelik kapsamına giren geri
kazanım ve depolama tesislerini tespit etmek ve Bakanlığa bildirmekle,
c) Atık pil ve akümülatörlerin yasal olmayan yollarla değerlendirilmesini önlemekle,
denetimler sonucu bu yönetmeliğe aykırı durumun tespit edilmesi halinde atık
akümülatörleri en yakın lisanslı geri kazanım tesisine gönderilmesini, atık pillerin
ise en yakın depolama alanına gönderilmesini sağlamakla ve bu Yönetmelikte belirtilen
cezaları vermekle,
d) Ulusal atık taşıma formlarını değerlendirerek Bakanlığa yıllık rapor vermekle,
e) İl sınırları içinde atık akümülatör taşınması ile ilgili faaliyet gösteren
araç ve firmalara taşıma lisansı vermekle, bu lisansı kontrol etmekle, iptal
etmekle ve yenilemekle,
f) Pil ve akümülatör üreticileri veya pil ve akümülatör üreticilerinin yetkilendireceği
kişi veya kuruluşlar tarafından kurulacak geçici depolama alanlarına izin vermekle,
bu alanları denetim altında tutmakla ve izin verilen alanları Bakanlığa bildirmekle,
g) İl sınırları içinde atık pil ve akümülatörlerin taşınması sırasında meydana
gelebilecek kazalarda her türlü acil önlemi almak ve gerekli koordinasyonu sağlamakla,
h)Üreticiler, mahalle muhtarlıkları ve belediyeler ile birlikte koordineli olarak
yapılacak eğitim çalışmalarına katkı sağlamakla,
görevli ve yetkilidir.
Belediyelerin Görev ve Yetkileri
Madde 8- Belediyeler, Büyükşehir statüsündeki yerlerde Büyükşehir
Belediyeleri;
a) Atık pil ve akümülatörlerin belediye katı atık düzenli depolama alanlarında
evsel atıklarla birlikte bertarafına izin vermemekle,
b) Kuruluş ve işletme giderleri pil üreticileri tarafından karşılanacak geçirimsizlik
koşulları sağlanmış, nemden ari ve meteorolojik şartlardan korunmuş atık pil
depolama alanlarının kurulması için katı atık düzenli depolama alanlarında ücretsiz
olarak yer tahsis etmekle,
c) Üreticilerin şehrin muhtelif yerlerinde yapacakları atık pil ve akümülatör
toplama işlemlerine yardımcı olmak ve işbirliği yapmakla,
d) Okullar, halk eğitim merkezleri, mahalle muhtarlıkları, eğlence yerleri ve
halka açık merkezlerde pilleri ayrı toplama ile ilgili üreticilerin sorumluluğu
ve programı dahilinde gerektiğinde üretici ile işbirliği yaparak pilleri ücretsiz
olarak ayrı toplamakla, halkı bilgilendirmekle, eğitim programları düzenlemekle,
e) Belediye sınırları içinde bulunan atık pil ve akümülatör bertaraf tesislerini
ve taşıma firmalarını denetlemekle,
görevli ve yetkilidir.
Pil Üreticilerinin Yükümlülüğü
Madde 9- Pil üreticileri;
a) Sekonder hücreler ve sekonder pil ürünlerini Türk Standartlarında (TS EN61429)
belirtilen şekilde etiketlemek ve işaretlemekle, ağırlıkça milyonda beş (% 0,0005)
den fazla cıva (Hg) içeren düğme tipi piller ile bu tür düğme pillerden oluşturulan
pillerin ambalajlarını Ek-1'de gösterilen sembol ile işaretlemekle
b) Bu Yönetmeliğin 2 no'lu ekinde yer alan Kota Uygulaması Müracaat Formunu
doldurarak her yıl Bakanlığa başvurmakla,
c) Atık pilleri bu yönetmelikte belirtilen hükümler ile bu Yönetmeliğin 25
inci maddesinde belirtilen hedefler doğrultusunda toplanmasını ve bertarafını
sağlamak veya sağlatmakla,
d) Atık pil ihracatında Bakanlıktan onay almakla,
e) Zararlı maddeleri içeren pilleri üretmemekle veya ithal etmemekle, ürettikleri
veya ithal ettikleri pildeki zararlı madde miktarını en az düzeye indirecek
tedbirleri almakla,
f) Atık pillerin kota oranlarında toplanması amacıyla tüketiciyi bilgilendirici
ve bilinçlendirici eğitim programları düzenlemekle,
g) Atık pil taşımacılığında bu Yönetmeliğin 15 inci ve 16 ncı maddelerine uymakla,
h) Genel bir toplama ve geri dönüşüm sistemi geliştirerek veya belli bir sisteme
katılarak atık pillerin toplanmasını ve bertarafını sağlamakla,
ı) Toplama noktalarına konulacak kırmızı renkli, üzerinde “Atık Pil” ve “Yalnızca
Atık Pil Atınız” ibareleri yer alan toplama kutularını veya konteynerlerini
ücretsiz olarak temin etmekle, dolan kutuların veya konteynerlerin toplanmasını
sağlayarak atık pilleri depolama alanlarına taşımak veya taşıtmakla,
j) Belediyelerin katı atık düzenli depolama sahalarında atık pil depolama alanlarını
kurmakla, bakım ve onarım giderlerini karşılamakla,
k) Atık pil depolama alanlarının projeleri için Bakanlıktan onay almakla,
l) Sabit veya mobil atık pil ayırma tesislerini kurmakla,
yükümlüdür.
Akümülatör Üreticilerinin Yükümlülüğü
Madde 10- Akümülatör üreticileri;
a) Akümülatör ürünlerini bu Yönetmelikte belirtilen şekilde etiketlemek ve
işaretlemekle,
b) Bu Yönetmeliğin 3 no'lu ekinde yer alan depozito uygulaması müracaat formunu
doldurarak her yıl Bakanlığa başvurmakla,
c) Atık akümülatörlerin bu Yönetmeliğin 29 uncu maddesinde belirtilen hedefler
doğrultusunda toplanmasını, geri kazanımını ve bertarafını sağlamak veya sağlatmakla,
d) Atık akümülatör ihracatında Bakanlıktan onay almakla,
e) Ürettikleri veya ithal ettikleri akümülatörlerde zararlı madde miktarlarını
en aza indirecek tedbirleri almakla,
f) Atık akümülatör atıklarının zararları ve toplanmaları konusunda tüketicilerin
katılım ve katkılarını sağlamak amacıyla eğitimlerini, bilgilendirilmelerini
sağlamakla,
g) Atık akümülatör taşımacılığında bu Yönetmeliğin 15 inci, 16 ıncı ve 17 inci
maddelerinde belirtilen hükümlere uymakla,
h) Genel bir toplama ve geri dönüşüm sistemi geliştirerek veya belli bir sisteme
katılarak atık akümülatörlerin toplanmasını, geri kazanımını veya bertarafını
sağlamakla,
yükümlüdür.
Pil Ürünlerinin Dağıtımını ve Satışını Yapan İşletmelerin Yükümlülükleri
Madde 11- Pil ürünlerinin dağıtımını ve satışını yapan işletmeler;
a) Pil üreticilerinin kuracakları sisteme uygun olarak tüketiciler tarafından
getirilen atık pilleri ücretsiz olarak almakla,
b) Atık pil toplama sistemi olmayan markaların pillerini satmamakla,
c) Tüketicilerin getirdiği atık pilleri, üreticinin öngördüğü şekilde üreticiye
veya üreticinin yetkilendirdiği bir kuruluşa gönderilmesini sağlamakla,
d) İşyerlerinde tüketicilerin kolayca görebilecekleri yerlerde (Ek-4 A) da
yer alan uyarı ve bilgiler ile atık pillerin toplanma şekli ve yerleri hakkındaki
bilgileri sunmakla,
e) Üreticilerin veya yetkilendirdiği kuruluşların temin edecekleri, atık pil
konteynerlerini bulundurmakla,
yükümlüdür.
Akümülatör Ürünlerinin Dağıtımını ve Satışını Yapan İşletmeler ve Araç
Bakım-Onarım Yerlerini İşletenlerin Yükümlülükleri
Madde 12- Akümülatör ürünlerinin dağıtım ve satışını yapan
işletmeler ve araç bakım-onarım yerlerini işletenler;
a) Tüketiciler tarafından getirilen atık akümülatörleri almakla, akümülatör
üreticilerinin kuracakları sisteme katılmakla ve getirilen atık akümülatörlerin
yenisinin alınmaması halinde depozito bedelini tüketiciye ödemekle, Tüketicilerin
getirdiği atık akümülatörleri, üreticinin öngördüğü şekilde üreticiye veya
üreticinin yetkilendirdiği bir kuruluşa dönmesini sağlamakla,
b) İşyerlerinde tüketicilerin kolayca görebilecekleri yerlerde (Ek-4 A) da
yer alan uyarı ve bilgiler ile depozito uygulaması, atıkların toplama şekli
ve yerleri hakkındaki bilgileri sunmakla,
c) Atık akümülatörler için geçici depolama alanı oluşturmakla, atık akümülatörleri
bu alanda doksan günden fazla tutmamakla, depolama zemininin sızdırmazlığı
için depolama yerinin zeminini beton veya asfalttan oluşturarak aside karşı
dayanıklı olmasını sağlamakla, duvarlarının aside karşı dayanıklı boya ile
boyanmasını sağlamakla, sızdırma ve akıntı yapmayan akümülatörlerin beş adedinden
fazlasını üst üste koymamakla, sızdıran akümülatörleri, aside dayanıklı sızdırmaz
polipropilen kaplarda bulundurmakla,
d) Toplanan atık akümülatörlerin kayıtlarını tutmak, bu kayıtları üreticiye
bildirmek ve geçici depolama veya lisanslı taşıyıcılara veya lisanslı geri
kazanım tesislerine belgeli olarak teslim etmekle,
yükümlüdür.
Tüketicilerin Yükümlülükleri
Madde 13- Pil ve akümülatör tüketicileri;
a) Atık pilleri evsel atıklardan ayrı toplamakla, pil ürünlerinin dağıtımını
ve satışını yapan işletmelerce veya belediyelerce oluşturulacak toplama noktalarına
atık pilleri teslim etmekle,
b) Aracının akümülatörünü değiştirirken eskisini, akümülatör ürünlerinin dağıtım
ve satışını yapan işletmeler ve araç bakım-onarım yerlerini işletenlerin oluşturduğu
geçici depolama yerlerine ücretsiz teslim etmekle, eskilerini teslim etmeden
yeni akümülatör alınması halinde depozito ödemekle,
c) Tüketici olan sanayi kuruluşlarının üretim süreçleri sırasında kullanılan
tezgah, tesis, forklift, çekici ve diğer taşıt araçları ile güç kaynakları
ve trafolarda kullanılan akümülatörlerin, atık haline geldikten sonra üreticisine
teslim edilene kadar fabrika sahası içinde sızdırmaz bir zeminde doksan günden
fazla bekletmemekle,
yükümlüdür.
Geri Kazanım Tesisleri İşletmecilerinin Yükümlülükleri
Madde 14- Geri kazanım tesislerini işletenler;
a) Bakanlıktan ön lisans ve lisans almakla,
b) Atık yönetimi ile ilgili kayıtları tutmak ve bu kayıtları istendiğinde yetkililere
ibraz etmek üzere üç yıl süreyle tesiste bulundurmakla,
c) İşletme planlarını her yıl Ocak ayı içinde ilgili Valiliğe göndermekle,
d) Atığın tesise girişinde geri kazanım işleminden önce atığın ulusal atık
taşıma formunda belirtilen atık tanımına uygunluğunu tespit etmekle,
e) Pil ve akümülatör üreticileri veya bunların yetkilendirecekleri kişi veya
kuruluşlar tarafından kurulan geçici depolama tesisleri tarafından onaylanmamış
belgelerle getirilen atık pil ve akümülatörleri tesislerine kabul etmemekle,
tesisin yıllık çalışma raporunu ilgili Valiliğe göndermekle, tesisin işletilmesi
ile ilgili her bölümün işletme planını yaparak uygulamakla,
f) Tesisin risk taşıyan bölümlerinde çalışan personelin her türlü güvenliğini
sağlamakla, altı ayda bir sağlık kontrollerini yaptırmakla ve bu bölümlere
izinsiz olarak ve yetkili kişilerin dışında girişleri önlemekle,
g) Acil Önlem Planı hazırlamakla, bununla ilgili eğitimli personel bulundurmakla,
acil durum söz konusu olduğunda Bakanlık ve Valiliğe bilgi vermekle,
h) Tesisin işletilmesi ile ilgili Bakanlığın öngöreceği diğer işleri yapmakla,
yükümlüdür.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Taşıma ile İlgili Hükümler
Atık Pil ve Akümülatörlerin Taşınması
Madde 15- Atık akümülatörlerin toplandıkları yerden geçici
depolama veya bertaraf tesislerine karayolu ile taşınması, Valilikten taşıma
lisansı almış gerçek ve tüzel kişilerce, atık türüne göre uygun araçla yapılır.
Atık pil taşıyacak araç ve firmalar için lisans alma zorunluluğu bulunmamaktadır.
Ancak, atık pillerin kapalı kasalı kamyonetlere yerleştirilmiş asgari 210 litrelik
HDPE fıçılarda taşınması zorunludur.
Atık pil ve atık akümülatör taşıyacak araçların renginin kırmızı olması, araçların
üzerinde atık pil ve akümülatörlerin toplandığına dair 20 metre uzaktan görülebilecek
şekilde bu Yönetmeliğin 1 no'lu ekinde yer alan amblem bulunması, ayrıca araç
kasalarının her iki yüzüne de atık piller için “Atık Pil Taşıma Aracı”, atık
akümülatörler için ise “Atık Akümülatör Taşıma Aracı” yazılması zorunludur.
Araçlarda Taşıma Formu Bulundurma Zorunluluğu
Madde 16- Atık pil ve akümülatörlerin taşınması sırasında
araçlarda atık taşıma formu bulundurulması zorunludur. Araçlarda bulundurulacak
atık taşıma formlarıyla ilgili olarak Tehlikeli Atıkların Kontrolü
Yönetmeliğinin ilgili hükümleri uygulanır.
Atık Akümülatör Taşıyıcılarının Lisans Alma Zorunluluğu
Madde 17- Atık akümülatörleri taşımak isteyen gerçek ve tüzel
kişiler, atık akümülatörleri taşıma lisansı almak zorundadır. Bu amaçla, bu
Yönetmeliğin 5 no'lu ekinde belirtilen esaslara göre ilgili Valiliğe başvuruda
bulunulur. Lisans, başvuruda bulunan aracın veya araçların ait olduğu firmaya
ve gerekli teknik donanıma haiz araca veya araçlara verilir. Bu hükümler kara
taşımacılığı için uygulanır. Bu lisans devredilemez, üç yıl için geçerlidir.
Bu süre sonunda yenilenmesi gerekir. Lisans alan, ancak taşımacılıkta öngörülen
standartlara uymayan firmaların lisansları Valilikçe iptal edilir. Ancak, perakende
akü satışı yapan satıcılarda biriken atık aküleri, en yakın geçici depolara
taşıyacak araçlar için lisans alma zorunluluğu yoktur
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Geri Kazanım ve Geçici Depolama Tesisleri İçin Özel Şartlar
Atık Akümülatör Geçici Depolama Alanlarının Kurulması
Madde 18- Geri kazanım tesisleri ve akümülatör ürünlerinin
dağıtımını ve satışını yapan işletmeler ve araç bakım-onarım yerleri dışındaki
atık akümülatör geçici depolama alanları, akümülatör üreticileri veya akümülatör
üreticilerinin yetkilendireceği kişi veya kuruluşlar tarafından kurulabilir.
Bu alanlar için ilgili Valilikten geçici depolama izni alınması zorunludur.
Geçici depolama alanlarında atık akümülatörler 90 günden fazla tutulamaz.
Bu alanlar Valiliklerin denetimi altında faaliyet gösterirler.
Atık Akümülatör Geri Kazanım ve Geçici Depolama Alanlarının Özellikleri
Madde 19- Atık akümülatör geri kazanım ve geçici depolama
tesisleri için aşağıdaki şartlara uyulur:
a) Tesiste giriş bölümü, atık akümülatör kabul ünitesi, atık akümülatör proses
sahası ve diğer çalışma bölümleri bulunması,
b) Tesisin atık akümülatör nakliye araçlarının giriş çıkışına uygun olması,
c) Tesisin çevresinin koruma altına alınması, giriş ve çıkışın denetlendiği
bir çit veya duvar olması, alana personelden başkasının izinsiz girmesinin
yasaklanması,
d) Tesis alanının atık akümülatörle temasta olan kısımlarında zemin geçirimsizliğinin
sağlanması, bu amaçla, kalınlığı en az 25 cm olan betonarme veya asfalt zeminin
yapılması ve duvarların aside karşı dayanıklı malzeme ile kaplanması,
e) Sızdırma ve akıntı yapmayan atık akümülatörlerin en fazla beş adedi üst
üste konulması, sızdıran akümülatörler in sızdırmaz polipropilen kaplarda muhafaza
edilmesi,
f) Atık akümülatörlerin içinde bulunan asitler için asit nötralizasyon ünitesi
ve deşarj izni alınmış arıtma üniteleri bulunması,
g) Atık kabul alanı ve işletme alanının yağmura karşı korunması,
h) Sahada ortaya çıkan yağmur suları, yıkama ve benzeri atık suların ayrı toplanarak,
Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliğinde yer alan sınır değerlere uygun şekilde
arıtılması,
i) Tesis içinde meydana gelebilecek döküntü ve sızıntıları önlemek amacıyla
gerekli tertibat ve emici malzemelerin bulundurulması ve bu malzemelerin tesis
içinde kolay şekilde kullanılabilmesini sağlayacak uygun noktalarda depolanması,
j) Çalışma alanlarında oluşan gürültünün, 11/12/1986 tarihli ve 19308 sayılı
Resmi Gazete'de yayımlanan Gürültü ve Kontrol Yönetmeliği kriterleri doğrultusunda
en son tekniklerle mümkün olduğunca azaltılması, vibrasyona ve çevre kirliliğine
neden olacak noktalarda gerekli tedbirlerin alınması,
zorunludur.
Atık Pil Geçici Depolama Alanlarının Özellikleri
Madde 20- Atık pillerin geçici depolanmasında iç ve dış yüzeyleri
korozyona dayanıklı konteynerler kullanılması, bu konteynerlerin kolay taşınabilir
ve hacmi asgari 4 m3 veya daha fazla olması, sızdırmazlık özelliği taşıması
gereken konteynerlerin kırmızı renge boyanarak her iki yüzeyine “Atık Pil Geçici
Deposu” ibaresi yazılması zorunludur. Konteynerlerın nakliye kolaylığı olan
yerlerde zemini beton ve üstü kapalı alanlarda bulundurulması gerekli olup,
bu alanlarda yangına karşı her türlü tedbir alınması zorunludur.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Akümülatör Geri Kazanım Tesislerine Ön Lisans ve Lisans Verilmesi
Atık Akümülatör Geri Kazanım Tesislerine Ön Lisans Verilmesi
Madde 21- Geri kazanım tesisi kurmak isteyen gerçek ve tüzel
kişiler, kuracakları tesisle ilgili her türlü plan, proje, rapor, teknik veri,
açıklamalar ve diğer dokümanlarla birlikte Bakanlığa başvurur. Bu tür tesisler
için yapılacak çevresel etki değerlendirmesi çalışmalarında, tesise kabul edilecek
atık türleri ve elde edilen ürünler dikkate alınarak, geri kazanım tesisinin
teknolojisinin uygunluğu konusunda uzman bir kuruluş ile bir üniversitenin
ilgili bölümünden alınacak birer teknik rapor çerçevesinde inceleme ve değerlendirme
yapılır.
Ön lisans başvurularında “Çevresel Etki Değerlendirmesi Olumlu Belgesi” veya
“Çevresel Etki Değerlendirmesi Gerekli Değildir Belgesi” ile bunlara ilişkin
Çevresel Etki Değerlendirmesi Raporları ve bu Yönetmeliğin 6 no'lu ekinde belirtilen
diğer bilgi ve belgelerin bulunması zorunludur. Bu çerçevede Bakanlık projeyi
inceler, uygun görmesi halinde projeye ön lisans verir.
Geri Kazanım Tesislerine Geçici İzin ve Lisans Verilmesi
Madde 22- Geri kazanım tesisi işletmek isteyen gerçek
ve tüzel kişiler Bakanlıktan lisans almak zorundadırlar. Geri kazanım
tesislerine lisans verilmesi aşamasında bu Yönetmeliğin 7 no'lu ekinde
verilen bilgi ve belgeler talep edilir.
Geri kazanım tesisi işletmecisi Bakanlığa lisans başvurusu yaptığında, işletme
esnasında bu Yönetmelik esaslarına uygun olarak çalıştığını belgelemek amacıyla
Bakanlıkça belirlenecek bir süre için tesise “Geçici Çalışma İzni” verilir.
Tesis bu izin süresince Bakanlığın denetimi altında faaliyet gösterir. Bu izin
1 (bir) yılı geçmeyecek şekilde uygulanır. Tesisin geçici çalışma izni süresince
ön lisansta belirtilen işletme şartlarını sağlayamaması durumunda, durum düzeltilinceye
kadar tesisin faaliyeti durdurulur.
Ön lisans verilen tesisin, projesi ve şartnamesine uygun olarak yapıldığının;
Bakanlık koordinasyonunda bu Yönetmeliğin 21 inci maddesinde belirtilen teknik
raporu hazırlayanlar tarafından oluşturulacak komisyonca yerinde tespit edilmesi,
işletme planının değerlendirilip uygunluğunun tespit edilmesi ve Geçici Çalışma
İzni süresinde tesisin işletme koşullarını sağlayabildiğine karar verilmesi
halinde Bakanlıkça tesise işletme lisansı verilir. Bu lisans 3 yıl süre ile
geçerlidir, gerekli durumlarda şartlı verilebilir. Lisans devredilecek ise
Bakanlığa başvurulur ve lisans yenilenir.
Lisansın İptali
Madde 23- Bakanlıkça veya ilgili Valilikçe yapılan
denetimlerde tesisin verilen lisansa uygun olarak çalıştırılmadığı,
mevzuatta istenen şartların yerine getirilmediği, ilgili ölçümlerin
düzenli olarak yapılmadığı veya kaydedilmediğinin tespit edilmesi halinde
işletmeciye, tespit edilen aksaklıkların düzeltilmesi için aksaklığın
önemine ve kaynağına göre bir ay ile bir yıl arasında süre verilir.
Bu süre sonunda yapılan kontrollerde aksaklığın devam ettiği tespit
edilirse, tespit edilen aksaklığın niteliğine göre 2872 sayılı Çevre
Kanunu uyarınca faaliyet geçici olarak durdurulur. Faaliyeti geçici
süre ile durdurulan işletmenin süre sonunda yükümlülüklerini yerine
getirmemesi halinde lisansı iptal edilir. Lisansı iptal edilen işletme
için yeniden lisans alınmak üzere bu Yönetmeliğin 22 nci maddesine
göre yeniden Bakanlığa başvurulabilir. Lisans işlemleri tamamlanana
kadar tesis çalışamaz.
ALTINCI BÖLÜM
Pil İthalatı ve Atık Pillere Kota Uygulaması
Pil İthalatında Uygulanacak Esaslar
Madde 24- Zararlı madde içeren pillerin kullanılmalarının
engellenmesi, uzun ömürlü ve zararsız madde içeren şarj edilebilir
pillerin yaygınlaştırılması ve atık pil toplama sistemlerinin üreticiler
tarafından oluşturulması ve kesintisiz işletilmesinin sağlanması
amacıyla pil ithalatı ilgili mevzuat doğrultusunda kontrol altında
tutulur.
Atık Pillere Kota Uygulanması ve Sorumluluklar
Madde 25- Bakanlık, atık pillerin çevreyle uyumlu yönetiminin
sağlanması ve ekolojik dengenin bozulmasını önlemek için, atık pillerin toplanmasını
ve bertarafını sağlamak amacı ile kota uygulamasını zorunlu kılar.
Pil üreticileri, bir önceki yıl piyasaya sürdükleri miktarları hesaba katarak
atık haline gelen I. grup pilleri yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihi takip
eden ilk yıl % 15, ikinci yıl % 25, üçüncü yıl % 30, dördüncü yıl % 35, beşinci
yıl % 40 ve devamı yıllarda ise Bakanlığın belirleyeceği oranlarda toplamak
veya toplatmak ve bertaraf etmek, bu işlemleri Bakanlığa belgelemekle yükümlüdür.
İşletmeler bu amaçla Bakanlıktan izin almak ve beyanda bulunmak zorundadır.
Birinci yıl kota değerine ulaşılamaması durumunda, üreticilerin gerekçeleri
Bakanlıkça makul bulunursa, ulaşılan reel toplama oranı bir defaya mahsus olmak
üzere kota oranı olarak kabul edilebilir.
Atık haline gelen II. grup piller için kota oranları ilk yıl % 25, ikinci yıl
% 35, üçüncü yıl % 50, dördüncü yıl % 65, beşinci yıl % 80 ve devamı yıllarda
ise Bakanlığın belirleyeceği oranlarda uygulanır.
Atık haline gelen I. ve II. grup pillerin karışık olarak toplanması durumunda,
genel kota oranı bu Yönetmeliğin 8 no'lu ekinde verilen şekilde hesaplanacaktır.
Pil üreticileri; bu ürünlerin alıcı ortama olan etkilerini asgariye indirebilmek
amacıyla, atık pillerin toplanması, taşınması, geri kazanımı, bertaraf veya
ihraç edilmelerine dair yükümlülüklerinin yerine getirilmesi ve bunlara yönelik
gerekli harcamaların karşılanması ve eğitim faaliyetlerinin gerçekleştirilmesi
için, Bakanlığın koordinasyonunda bir araya gelerek kâr amacı taşımayan tüzel
kişiliği haiz bir yapı oluşturabilir. Bu yapıya karşı yükümlülüklerini yerine
getiren ve harcamalara katılan kuruluşlar atık pil yönetimine ilişkin yükümlülüklerini
bu kuruluşa devredebilir. Bu yapıya dahil olanlar kotanın tutturulmasından
sorumludur.
Atık Pillere Kota Uygulaması İzin Başvurusu
Madde 26- Pil üreticileri, bu Yönetmeliğin 2 no'lu
ekinde yer alan “Kota Uygulaması Müracaat Formu”nu doldurarak her yıl
ocak ayının son iş günü bitimine kadar kota uygulaması izni için Bakanlığa
müracaat ederler. İşletmeler bu formda üretilen, ithal edilen ve piyasaya
sürülen pillerin türü, üretim ve satış miktarları ile atık pillerin
yönetimine ilişkin bilgileri ve ilgili belgeleri beyan ve ibraz ederler.
Bakanlık gerektiğinde ek bilgi ve belge isteyebilir.
Kota İzin Başvurusunun Değerlendirilmesi
Madde 27- Bakanlık bu Yönetmeliğin 26 ncı maddesindeki bilgi
ve belgeleri yeterli bulması durumunda ilgili pil üreticilerine atık pillere
kota uygulaması için izin verir. İzin süresi azami bir takvim yılıdır. İzin
başvurusunun süresi dışında yapılması halinde de aynı kota oranı uygulanır.
Bu Yönetmelik şartlarına uyulmadığının ve bu Yönetmeliğin 26 ncı maddesinde
verilen bilgilerin doğru olmadığının tespit edilmesi halinde, üretici firma
hakkında bu Yönetmeliğin 35 inci maddesi hükmü uygulanır. Ayrıca, Bakanlık
bu Yönetmeliğin 26 ncı maddesinde belirtilen izin başvurusu beyanlarını yeminli
mali müşavirlere kontrol ettirebilir. Bunun için yapılacak harcamalar ilgili
firmalar tarafından karşılanır.
Kotaya Ulaşılamaması Durumunda Cezai Uygulama
Madde 28- Kota uygulamasına tabi üreticilerin, bu Yönetmeliğin
25 inci maddesinde belirtilen hedefleri sağlayamamaları durumunda, takip eden
ilk yılda normal toplama hedeflerine ilaveten eksik kalan oranları % 10 fazlasıyla
geri toplamaları zorunludur. Bu yılda da öngörülen hedeflere ulaşılamadığı
taktirde zorunlu depozito uygulamasına geçilerek, bu Yönetmeliğin 35 inci maddesi
hükmü uygulanır.
YEDİNCİ BÖLÜM
Atık Akümülatörlere Depozito Uygulaması
Atık Akümülatörlere Depozito Uygulaması ve Sorumluluklar
Madde 29- Atık akümülatörlerin geri kazanılmak üzere üreticiye
geri dönmesini sağlamak amacıyla, üreticiler akümülatörlerinin satışında
depozito uygulamak zorundadır. Tüketiciler tarafından, akümülatör ürünlerinin
dağıtımını ve satışını yapan işletmelere getirilen atık akümülatörlerin geri
alınması zorunludur. Bu atıkların akümülatör ürünlerinin dağıtım ve satış
yerlerini işletenlere ve araç bakım-onarım yerlerine verilmesi durumunda,
ürün için belirlenen depozito bedeli tüketiciye ödenir. Depozito uygulaması
yönetmeliğin yürürlüğe girdiği yıl ve daha sonraki yıllarda satışa sunulan
ve satılan akümülatörlere uygulanır. Ancak, bu tarihten önce satışa sunulan
ve satılan akümülatörler depozito hesabına sayılır. Depozito bedeli, her
yıl Aralık ayında piyasa koşulları dikkate alınarak, akümülatörlerin kapasitelerine
(amper saat) göre, her bir akümülatör için ayrı ayrı hesaplanır ve yurt genelinde
tek bir fiyat listesi uygulanır. Bu liste Bakanlık ile akü üreticileri ve
geri kazanımcılar tarafından birlikte hazırlanır ve takip eden yıl boyunca
geçerliliğini korur.
Depozito uygulamasına tabi olan atık akümülatörlerin bu Yönetmeliğin yürürlüğe
girdiği tarihi takip eden ilk yıl % 70, ikinci yıl % 80, üçüncü yıl % 90 oranından
az olmayacak şekilde toplanarak geri kazanılması, bertaraf edilmesi ve bunlara
ilişkin belgelerin her yıl depozito müracaatlarıyla birlikte Bakanlığa sunulması
zorunludur.
Akümülatör üreticileri bu ürünlerin alıcı ortama olan etkilerini asgariye indirebilmek
amacıyla, atık akümülatörlerin toplanması, taşınması, geri kazanımı, bertaraf
veya ihraç edilmelerine dair yükümlülüklerinin yerine getirilmesi ve bunlara
yönelik gerekli harcamaların karşılanması ve eğitim faaliyetlerinin gerçekleştirilmesi
için, Bakanlığın koordinasyonunda bir araya gelerek kâr amacı taşımayan tüzel
kişiliği haiz bir yapı oluşturabilir. Bu yapıya karşı yükümlülüklerini yerine
getiren ve harcamalara katılan kuruluşlar atık akümülatörlerin yönetimine ilişkin
yükümlülüklerini bu kuruluşa devredebilir. Bu yapıya dahil olanlar depozito
hedeflerinin tutturulmasından sorumludur.
Atık Akümülatörlere Depozito Uygulaması İzin Başvurusu
Madde 30- Akümülatör üreticileri, bu Yönetmeliğin
3 no'lu ekinde yer alan “Depozito Uygulaması Müracaat Formu”nu doldurarak
her yıl ocak ayının son iş günü bitimine kadar depozito uygulaması
izni için Bakanlığa müracaat eder. İşletmeler bu formda üretilen, ithal
edilen ve piyasaya sürülen akümülatörlerin türü, üretim ve satış miktarları
ile atık akümülatörlerin yönetimine ilişkin bilgileri ve ilgili belgeleri
beyan ve ibraz eder. Bakanlık gerektiğinde ek bilgi ve belge isteyebilir.
Depozito İzin Başvurusunun Değerlendirilmesi
Madde 31- Bakanlık başvuru için gerekli bilgi ve belgeleri
yeterli bulması durumunda, depozito uygulaması için izin verir. İzin süresi
azami bir takvim yılıdır. İzin başvurusunun, süresi dışında yapılması halinde
de aynı yükümlülükler uygulanır. Bu Yönetmelik şartlarına uyulmadığının ve
başvuru için verilen bilgilerin doğru olmadığının tespit edilmesi halinde üretici
firma hakkında bu Yönetmeliğin 35 inci maddesi hükmü doğrultusunda cezai işlem
uygulanır. Ayrıca, Bakanlık, izin başvurusu beyanlarını yeminli mali müşavirlere
kontrol ettirebilir. Bunun için yapılacak harcamalar ilgili firmalar tarafından
karşılanır.
Hedeflere Ulaşılamaması Durumunda Cezai Uygulama
Madde 32- Atık akümülatörlerin, toplama yüzdelerinin bu Yönetmeliğin
29 uncu maddesinin 3 üncü fıkrasında belirtilen oranları sağlamaması durumunda
akümülatör üreticileri için bu Yönetmeliğin 35 inci maddesi hükmü uygulanır.
SEKİZİNCİ BÖLÜM
Pil ve Akümülatörlerin Etiketlenmesi, İşaretlenmesi ve Tüketicilerin Bilgilendirilmesi
Pil ve Akümülatörlerin Etiketlenmesi ve İşaretlenmesine İlişkin
Kurallar
Madde 33- Pil ve akümülatör ürünlerinin etiketlenmesinde;
a) Atık akümülatörlerin ayrı toplanmasını sağlayacak sembol olarak, bu Yönetmeliğin
1 no'lu ekinde yer alan sembolün üretici tarafından kullanılması,
b) Atık akümülatörlerin geri kazanımlarının sağlanmasından yükümlü olan üreticilere
geri dönmesini sağlamak amacıyla, bu ürünlerin etiketlenmesinde “depozitoludur”
ibaresi ile Bakanlık tarafından firmaya verilen kod numarasının yer alması,
c) Kurşun asit akümülatörlerin üzerinde “Pb” ya da “kurşun” ve “GERİ KAZANILIR”
ifadesi ya da “GERİ KAZANILACAK AKÜ” ibaresinin bulunması, ayrıca bu ürünlerin
dış ambalajlarında da aynı ibarelerin bulundurulması,
d) Sekonder hücreler ve sekonder pil ürünlerinin Türk Standartlarında (TS
EN 61429) belirtilen şekilde etiketlenmesi ve işaretlenmesi zorunludur. Ağırlıkça
milyonda beş (% 0,0005) den fazla cıva (Hg) içeren düğme tipi piller ile bu
tür düğme pillerden oluşturulan pillerin ambalajlarının Ek-1'de gösterilen
sembol ile işaretlenmesi,
Tüketicinin Bilgilendirilmesi
Madde 34- Pil ve akümülatör üreticileri, ürünlerinin satış
yerlerinde, geçici depolama noktalarında ve ilgili diğer yerlerde (Ek-4/A)
da yer alan uyarı ve bilgiler ile bu Yönetmeliğin 1 no'lu ekinde yer alan sembolü,
akümülatör ürünlerin etiketlerinde ise (EK- 4/B) de yer alan uyarı ve bilgileri
tüketicilerin ve kullanıcıların görebileceği ve okuyabileceği şekilde bulundurmak
zorundadır.
DOKUZUNCU BÖLÜM
Diğer Hükümler
Yönetmeliğe Aykırılık
Madde 35- Bu Yönetmelik hükümlerine aykırı hareket edenler
hakkında 2872 sayılı Çevre Kanununun ilgili maddelerinde belirtilen merciler
tarafından gerekli işlemler yapılır ve aynı Kanunun yine ilgili maddelerinde
belirtilen cezalar verilir.
Düzenleme Yetkisi
Madde 36- Aksine hüküm bulunmadığı hallerde Bakanlık, bu Yönetmeliğin
uygulanmasını sağlamak üzere her türlü alt düzenlemeyi yapmakla yetkilidir.
Geçici Madde 1- Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten
önce inşaatına ve/veya işletilmesine başlanan Bakanlıktan işletme lisansı almamış
atık akümülatör geri kazanım tesisleri Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten
sonra 6 ay, işletme lisansı almış atık akümülatör geri kazanım tesisleri ise
1 yıl içinde bu yönetmeliğin 21 ve 22 nci maddelerinde belirtilen bilgi ve
belgelerle ön lisans ve/veya lisans almak için Bakanlığa başvurmak zorundadır.
Yürürlük
Madde 37- Bu Yönetmeliğin 9 uncu maddesinin (l) bendi 1/1/
2007, diğer maddeler ise 1/1/ 2005 tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
Madde 38- Bu Yönetmelik hükümlerini Çevre ve Orman Bakanı
yürütür.
Yönetmeliğe ilişkin ekler.
|
|