Alternaturk Ana Sayfa
Norm Enerji Sistemleri
  GÜNEŞ ENERJİSİ   RÜZGAR ENERJİSİ   JEOTERMAL   DALGA ENERJİSİ   HİDROELEKTRİK  BİYOETANOL   ELEKTRİK  BOR  ÇOCUK
       
BOR MADENİ
Kullamım Alanları, Rezervlerimiz, Bor Teknolojisi ve dahası
KİMYASAL ÖZELLİKLERİ
KULLANIM ALANLARI
DÜNYA BOR REZERVLERİ

Son Yıllarda ülkemizde fazlasıyla konuşulan bir konu bor madenleri. Birbiriyle çelişen birsürü görüş, bilgi veya rakamla karşılaşmakta, gerçekten büyük bir servete mi sahibiz yoksa bu konuda ufak bir ticari kazançtan başka bir fayda elde demeyecek miyiz? Yaptığımız araştırmalarda incelediğimiz onlarca kaynaktan çıkardığımız ana sonuç bugün için borun çok büyük bir gelir kaynağı olamayacağıdır.Fakat bor madeni kimyasal özellikleri dikkate alındığında teknolojik gelişmelere çok uygun bir maddedir. Tank zırhı üretimi veya yanmayan cadır üretimi gibi apayrı ürünler bordan üretilmeye başlanmıştır. İleriki yıllarda bor madenin yakıt pilleri de dahil birçok alanda kullanımı yaygınlaşabilecektir. Bor madeni gerçek değerine o zaman kavuşacaktır diyebiliriz . Bu aşamada Türk bilim insanlarının ve şirketlerinin yurdışından daha atak davranıp dünya çapında öncü rol oynaması geekliliği kaçınılmazdır.

BOR ELEMENTİNİN ÖZELLİKLERİ

Periyodik  sistemin  üçüncü  grubunun  başında  bulunan  ve  atom  numarası  5  olan  bor  elementi, kütle numaraları 10 ve 11 olan iki kararlı izotopundan oluşur.

Bor,  yeryüzünde  toprak,  kayalar  ve  suda  yaygın  olarak  bulunan  bir  elementtir.  Toprağın  bor içeriği  genelde  ortalama  10-20  ppm  olmakla  birlikte  ABD'nin  batı  bölgeleri  ve  Akdeniz'den Kazakistan'a  kadar  uzanan  yörede  yüksek  konsantrasyonlarda  bulunur.  Deniz  suyunda  0.5-9.6 ppm,  tatlı  sularda  ise  0.01  -  1.5  ppm  aralığındadır.  Yüksek  konsantrasyonda  ve  ekonomik boyutlardaki  bor  yatakları,  borun  oksijen  ile  bağlanmış  bileşikleri  olarak  daha  çok  Türkiye  ve ABD'nin kurak, volkanik  ve hidrotemal aktivitesinin yüksek oduğu  olan  bölgelerde bulunmaktadır (Woods, 1994).

Tarihte  ilk  olarak  4000  yıl  önce  Babiller  Uzak  Doğu'dan  boraks  ithal  etmiş  ve  bunu  altın işletmeciliğinde  de  kullanmışlardır.  Mısırlıların  da  boru,  mumyalamada,  tıpta  ve  metalurji uygulamalarında kullandıkları bilinmektedir. İlk boraks kaynağı Tibet Göllerinden elde edilmiştir. Boraks; koyunlara bağlanan torbalarda Himalayalar'dan Hindistan'a getirilmiştir. Eski Yunanlılar
ve Romalılar boratları temizlik maddesi olarak kullanmıştır.  İlaç olarak ilk kez  Arap doktorlar tarafından M.S. 875 yılında kullanılmıştır. Borik Asit 1700'lü yılların başında borakstan yapılmış,
1800'lü yılların başında ise elementer bor elde edilmiştir (Moseman, 1994).

Elementer bor 1808 yılında Fransız Kimyacı Gay-Lussac ile Baron Louis Thenard ve bağımsız olarak İngiliz kimyacı Sir Humpry Davy tarafından bulunmuştur.

Bor, biri amorf ve altısı kristalin polimorf olmak üzere, çeşitli allotropik formlarda bulunur. Alfa
ve beta rombohedral formlar en çok  çalışılmış olan kristalin polimorflarıdır. Alfa rombohedral strüktür 1200 °C'nin üzerinde bozulur ve 1500 °C'de beta rombohedral form oluşur. Amorf form yaklaşık 1000 °C'nin üzerinde beta rombohedrale dönüşür ve her türlü saf bor ergime noktasının üzerinde ısıtılıp tekrar kristalleştirildiğinde beta rombohedral forma dönüşür.Bor   elementinin  kimyasal  özellikleri  morfolojisine  ve  tane  büyüklüğüne  bağlıdır.  Mikron ebadındaki amorf bor kolaylıkla ve bazen şiddetli olarak reaksiyona girerken kristalin bor kolay reaksiyona girmez. Bor yüksek sıcaklıkta su ile reaksiyona girerek borik asit ve   diğer ürünleri oluşturur.  Mineral  asitleri  ile  reaksiyonu,  konsantrasyona  ve  sıcaklığa  bağlı  olarak  yavaş  veya patlama şeklinde olabilir ve ana ürün olarak borik asit oluşur.

  BOR MİNERALİNİN KULLANIM ALANLARI
Cam sanayii
Seramik sanayii
Temizleme ve beyazlatma sanayii
Yanmayı önleyici (geciktirici) maddeler
İlaç ve Kimya Sanayii
Tarım
Metalurji
Enerji depolama
Arabalardaki hava yastıklarında
Atık temizleme işlemleri
Pigment ve kurutucu olarak
Nükleer uygulamalar
 
              ÜLKELERİN BOR REZERVLERİ (milyon ton B2O3)

Dünyada Bor Üretimi;

Dünyadaki önemli Bor yatakları ülkemizde, ABD'de ve Rusya'da bulunmaktadır. Bor rezervleri ile yapılan çalışmalarda tespit edilen değerlere göre toplam rezervin yaklaşık %63'ü ülkemizde, %10.3'ü ABD'de, %13.7'si Rusya'da, diğer rezervler ise Çin, Şili, Bolivya, Peru, Arjantin, Sırbistan ve İran'da bulunmaktadır.  Türkiye'nin toplam Bor üretimindeki yerini değerlendirmek maksadıyla söz konusu ülkelerin üretim miktarlarına ilişkin tablo aşağıda verilmiştir.

Ülkeler

Görünür Rezervler

Muhtemel Rezervler

Arjantin

2

9

Bolivya

4

19

Şili

8

41

Çin

27

36

İran

1

1

Kazakistan

14

15

Peru

4

22

Rusya

40

100

Türkiye

30

150

ABD

40

80

TOPLAM

170

473

              TÜRKİYE'NİN BOR REZERVLERİ (MİLYON TON)

Rezerv Yeri

Rezervler

B2O3

Bigadic

935

330

Emet

545

200

Kestelek

7

3

Kırka

520

140

TOPLAM

2007

673

Ülkemizin cevher, konsantre veya rafine olarak   bor ürünü ithalatı düşük seviyededir. Tüvenan
ve  konsantre  cevher  ithalatı  çok  az  miktarda  olmasına  rağmen;  rafine  bor  ürünleri  ve  bor kimyasalları  ile  uç  ürünler  konusuna  dikkat  edilmelidir.  Türkiye  bor  üretimi,  yurt  içi  talebi fazlasıyla karşıladığından büyük bir kısmı ihraç edilmektedir. Özellikle Tablo   4.8 Türkiye' nin Bor  Ürünleri  İthalatı  tablosunda  görüldüğü  gibi;  Sodyum  perboratlarda  yaklaşık  18.000  tonluk ithalat mevcut olup; artış devam etmektedir. Bu konunun dikkatli bir şekilde takip edilmesinde yarar görülmektedir.  1998 yılı itibariyle Türkiye bor ithalatına yaklaşık 13.350 $ harcamıştır.( Bu sayfadaki bilgiler DPT kaynağındandır ve yayını serbesttir http://ekutup.dpt.gov.tr/)

 

 

 
 
 
Bor madeninden üretilmiş yanmayan çadır
 



 HABERLER
 DOSYALAR
 ENERJİ TASARRUFU
 ENERJİ FİRMALARI
 ENERJİ VERİMLİLİĞİ
 ÇEVRE
 VİDEO BLOG
 YENİLENEBİLİR ENERJİ
 ENERJİ İLANLARI

E-posta Aboneliği :


Haberlerimiz
e- postanıza gelsin

 
 
 
Toplam Ziyaretçi