Dünyaya en yakın
yıldız olarak güneş yer kürenin başlıca enerji kaynağıdır.
Çapı 1.400.000 km olan yıldızın bu büyüklüğü dünyanın yaklaşık
109 katıdır. 2.105 kg'dır.Yoğunluğu
ise dünyanın 1/4 ü kadardır. Güneş kendi çevresinde dönüşünü
yaklaşık 90 dünya gününde tamamlamaktadır. Samanyolu galaksisindeki
200 milyar yıldızdan biridir. Yapı olarak bakıldığında güneşin
%90'ı hidrojen, %10'u helyumdan oluşmaktadır. Bununyanında
çok az miktarda da ağırmetaller içermektedir.
Güneşin oluşumunun bundan 5 milyar öncesine dayandığı
tahmin edilmektedir. Buna göre bir gaz bulutu çekim kuvveti
etkisiyle büzüşmüşmesiyle oluşmuştur. Bu büzüşme hidrojen atomları
helyuma dönüşmesi( Füzyon tepkimesi-Kaynaşma
tepkimesi) olarak
tanımlanan güneş tepkimelerinin oluşumuna kadar sürdüğü sanılmaktadır.
Işıkküre: Görünür
ışığın yayıldığı yerdir. 300km kalınlığındadır. 5800K'lk
sıcaklığa sahiptir. Güneşin görülen kısmıdır. fakü
denilen dünya büyüklüğünde lekeli bölümlere sahiptir.
Buralarda sıcaklık 7000K dahi olabilmektedir.
Renkküre: Işıkkürenin üstündedir.
Güneş tutulması sırasında görülebilmektedir. kalınlığı
2500km'dir.
Taç: Sıcaklık bu tabakada 1 milyon
dereceye kadar çıkmıştır. En dışta olan tabakadır.
Syreklik bir tabakaya sahiptir.
Bir enerji kaynağı olarak güneş daha uzun yıllar varlığını
sürdürecektir. Ama zamanla güneş çekirdeği büzülmeye başlayacak,
bu süreçte önce beyaz cüce daha sonra da bir kara cüce
olmaya başlayacaktır. Bu büzülme güneşin yoğunluğunun enfazla(
suyun 100 000 katı) çapının ise an az olacağı(20 000 km)
ana kadar sürecektir. |
 |
Güneş patlaması |
Güneşin kara cüceye
dönüşerek yok olması bir çok açıdan dünyanın da yok
olması anlamına gelecektir. Güneş sisteminin bozulması
bununilk örneği olacaktır. Fakat güneş sisteminin dağılmayıp
dünyanın hala aynı yörüngede döndüğünü düşünsek bile
dünyada yaşamdan söz etmek imkansız hale gelirdi. Bilindiği
gibi dünya güneşten gelen ışık yardımıyla ısınmaktadır.
Örneğin güneşe en uzak 4. gezegen olan Satürn'de sıcaklık
-178°C dir.
Güneşin dünya yaşamın aolan en büyük etkisi ise bitkilerin
besin üretimi tepkimelerinde güneş ışığının kullanılmasıdır. |
Bilkilerin yaptığı fotosentez tepkimesi
dünya için yegane besin kaynağıdır. Bu tepkimeyle beraber
güneş ışınında bulunan enerji üretilen besin içerisine
depo edilerek kimyasal enerjiye dönüştürülür. Böylelikle
üretilen besinlerin bir kısmı bitkinin yaşaması için
kullanılırken bir kısmı da diğer canlılar tarafından
beslenme amacıyla kullanılmaktadır. Hayvanlar bitkilerde
n aldıkları besini (glikoz) oksijenli solunumda canlıların
kullanabileceği enerji olan Adenozin Tri Fosfat(ATP)'
adönüştürürler. Atp de canlılarda metabolik faaliyetlerin
gerçekleştirilmesinde kullanılırlar.
Tahmin edilebileceği
gibi fotosentez olayı olmadığında dünyadaki besin üretimi
bitecek bitkiler ve dolayısıyla hayvanlar yok olacaklardır.
| 6CO2 + 6H2O |
 |
C6H12O6 + 6O2 |
CO2 :Karbondioksit
H2O :Su
C6H12O6
: Besin
(glikoz)
O2 :
Oksijen
|
Yukarıdaki tepkime
fotosenteze ait tepkimedir. Bu tepkimeye göre karbondioksit
ve su tepkimeye giriyor, tepkime gerçekleşirken
güneş ışığı bitkilerde bulunan klorofil tarafından
tutuluyor, bunun sonrasında hayvanların solunumda
kullanacağı oksijen ve besin üretililiyor.
Basitmiş
gibi görünen bu tepkime dünyanın besin ve oksijen
üretiminin temelini oluşturmaktadır. Bu da güneşin
canlılar için nasıl bir enerji kaynağı olduğunun
göstergesidir. |
|
Güneş
enerjisi canlılar için besin üretimine kaynak
oluşturmakla birlikte başka enerji türlerine
dönüştürülerek de kullanılabilmektedir. Endüstriyel
uygulamalar açısından bakıldığında güneş enerjisi
sıcak su eldesinde kullanılabilmektedir. Güneş
paneli ya da güneş kollektörü denilen yapılar
aracılığıyla sıcak su üreten sistemler neredeyse
tüm dünyada yaygınlık kazanmıştır. Bununyanında
güneş ışığını elektrik üretmek maksadıyla kullanan
ve güneş pili ya da fotovoltaik pil denilen ürünlerle
de güneş enerjisinden yararlanılmaktadır. Bu
ürünler güneşten gelen ışık yardımıyla elektron
harekiti oluşturmakta bu da bir ekeltrik akımı
meydana getirmektedir. |
|
|
