Lisanss�z Elektrik Üretimi Örenekleri ALTERNATURK

Örnek 1: Evin çat�s�nda küçük ölçekli güne� enerjisi tesisi kurulmas�.

Lisanss�z elektrik üretim mevzuat�ndan yararlanmak isteyen bir ki�i 150 m2 evinin çat�s�n�n yakla��k 105 m2’sinin güne�e bakt��n�, bu k�sma güne� enerjisi tesisi kurulabilece�i sonucuna ula�m��t�r. 1 kW için 7 m2 yer gerekti�i varsay�m� alt�nda 15 kw gücünde fotovoltaik güne� paneli kullan�larak güne� enerjisi tesisi kurulabilece�i sonucuna ula��lm��t�r.

Tesisin bir gün içinde 7 saat ��n�m ald��n� dü�ünürsek bir gün içinde tesiste 7x15 kW= 105 kWh elektrik enerjisi üretilebilece�i sonucuna ula��l�r. Bir gün içinde evin 10 kWh enerji tüketti�i varsay�l�rsa o gün için 105-10=95 kWh sisteme ihtiyaç fazlas� enerji verilmi� demektir. Bir sonraki gün havan�n bulutlu oldu�u ve ��n�m�n az oldu�unu varsayal�m. Buna göre güne� 4 saat ��n�rsa tesis 4x15= 60 kWh elektrik üretir. Gün içinde elektrik tüketiminin artt��n� ve toplam 15 kWh enerji tüketildi�ini dü�ünelim. Bu durumda 60-15=45 kWh sisteme ihtiyaç fazlas� enerji verilmi� olur. Buna göre iki gün için güne� enerjisi için ödenen 13.3 ABD dolar cent destek bedeli ödemesi üzerinden destekleme bedelini hesaplayal�m:

Her iki bedelden da��t�m sistem kullan�m bedeli (dskb) ve di�er bedeller dü�ülerek ki�inin alacak hesab�na kayd� yap�lacakt�r. Her iki durumunda 15’er gün sürdü�ünü dü�ünelim.

(15 x 95 = 1425) + (15 x 45 = 675 ) = 2100 x 0,133 x 1,85 = 516,70 TL (dskb ve di�er bedeller hariç)

Bu ki�inin 15 gün 10 kWh 15 gün 15 kWh elektrik tüketti�i de hesaba kat�lmal�d�r. Bu hesap yap�ld��nda (15 x 10=150) + ( 15 x 15 = 225) ayl�k 375 kWh elektrik tüketti�i bulunur. Bu ki�i tesisi kurmasayd� elektri�i abonelik bedeli üzerinden alacakt�. Buna göre 375 x 26 Kuru�[1] = 97,50 TL enerji bedeli ödemesi gerekecekti. Ayr�ca bu bedel için dskb ve di�er bedelleri de ödeyecekti. Sonuç olarak; bu ki�inin

- 516,70 TL destek ödemesi alaca�� (dskb ve di�er bedeller kesintileri hariç) ,

- 97,50 TL elektrik faturas� ödemekten muaf kald�� (dskb ve di�er bedeller ilave edilmeden)

Lisanss�z elektrik üretim mevzuat�ndan yararlanmak isteyen bir apartman sakinlerinin tüketim bile�tirme uygulamas� kapsam�nda aralar�ndan birini yetkilendirdiklerini varsayal�m. Apartman 4x150 m2=600 m2 çat� alan�na sahip oldu�u, güne�e bakan yönünün 300 m2 oldu�u ve dolayl� ayd�nlanan yerlerle birlikte 350 m2 çat� alan�n�n fotovoltaik panel uygulamas�na uygun oldu�u varsay�m�n� dikkate alal�m. 1 kW için 7 m2 yer gerekti�ini dü�ünerek 350 m2’ye 50 kw gücünde güne� panelinden elektrik üretim tesisi kurulabilece�i sonucuna ula��labilir.

Tesisin bir gün içinde 7 saat ��n�m ald��n� dü�ünürsek bir gün içinde tesiste 7x50 kW= 350 kWh elektrik enerjisi üretilebilece�i sonucuna ula��l�r. Bir gün içinde bir evin 10 kW enerji tüketti�i dü�ünülürse 16 daireli bir apartmanda bir günde 160 kWh enerji tüketildi�i dü�ünülebilir. Böylece 350 üretim 160 tüketim; 350-160=190 kWh sisteme ihtiyaç fazlas� enerji verilmi� demektir. Bir sonraki gün havan�n bulutlu, ��n�m�n az oldu�unu varsayal�m. Buna göre güne� 4 saat ��n�rsa tesis 4x50= 200 kWh elektrik üretecektir. Gün içinde elektrik tüketiminin artt��n� ve toplam daire ba��na 15 kWh elektrik tüketildi�ini dü�ünerek 16 x 15 = 240 kWh enerji tüketildi�ini dü�ünelim. Bu durumda 200-240=-40 kWh sistemden elektrik enerjisi kullan�m� gerçekle�mi� olsun. Bu iki durumdan her ikisinin de 15’er gün devam etti�ini dü�ünelim. Güne� enerjisi için ödenen 13.3 ABD dolar cent destek bedelini ve abonelik için 26 kr�/kWh[2] enerji bedelini dikkate alarak hesap yapal�m:

Her iki bedel için de da��t�m sistem kullan�m bedeli (dskb) ve di�er bedellerin ilavesi uygulamas� yap�lacakt�r. Yani ilk bedelden dskb ve di�er bedeller dü�ülerek alacak yaz�lacak, ikinci bedele ise dskb ve di�er bedeller eklenerek borç yaz�lacakt�r. Her iki durumunda 15’er gün sürdü�ünü dü�ünelim.

1.gün durumu: 190 x 15 = 2850 kWh x 0,133 usd/kWh x 1,85 TL/usd = 701,24 TL (alacak)

Bu durumda ki�inin 701 TL destek bedeli ödemesi ve 156 TL abonelik enerji bedeli borcu oldu�u görülecek ve takas yap�lacak ve ki�i 701,24-156 = 545,24 TL da��t�m sistem kullan�m bedeli ve di�er bedeller kesintisi hariç olmak üzere ayl�k destek bedeli alaca�� bulundu. Ancak bu ki�ilerin kendi üretimlerinden kulland�klar� enerji bedelini de hesaplamak gerekecektir. Buna göre; 15X160=2400 kWh üretimden elektrik tüketimi yap�ld�� bulunacakt�r. Üretim yap�lm�yor olsayd� bu enerji için 26 kr� üzerinden abonelik enerji bedeli ödenecek olsayd� 2400 kWh x 26 kr� = 624 TL dskb ve di�er bedeller hariç enerji bedeli olarak elektrik faturas� ödemesi yap�lacakt�.

- 521,24 TL destek ödemesi alaca�� (dskb ve di�er bedeller kesintileri hariç) ,

- 624 TL elektrik faturas� ödemekten muaf kald�� (dskb ve di�er bedeller ilave edilmeden)

Örnek 3: Evin bahçesinde küçük ölçekli rüzgar enerjisi tesisi kurulmas�.

Lisanss�z elektrik üretim mevzuat�ndan yararlanmak isteyen bir ki�i evinin bahçesine rüzgar türbini kurabilece�ini de�erlendirmi� ve kurmu� olsun. Büyüklük ve di�er faktörler dikkate al�narak 250 kW gücünde bir tesis kuruldu�unu varsayal�m.

Söz konusu tesisin en basit �ekilde bir saatte %30 kapasite (faktörü) ile çal��t�� varsay�m� alt�nda 250 x %30 =75 kWh elektrik üretir. Bu tesisin o gün içinde 8 saat çal��t��n� varsayal�m. 75 x 8 = 600 kWh enerji üretir. Bu gün içinde evde 10 kWh enerji tüketilirse 600-10= 590 kWh sisteme ihtiyaç fazlas� enerji verilmi� olur. Ertesi gün rüzgar�n daha az ve daha verimsiz esti�ini dü�ünelim. Bu durumda tesis bir saatte 250 x %20 = 50 kWh elektrik üretir ve bu üretimin 4 saat sürdü�ünü dü�ünürsek 50 x 4 = 200 kWh elektrik enerjisi üretilmi� olur. Bu gün içinde de evde 15 kWh enerji tüketilmi� olsun. Bu durumda 200-15 = 185 kWh elektrik sisteme ihtiyaç fazlas� enerji olarak verilmi� olur.

Her iki bedelden da��t�m sistem kullan�m bedeli (dskb) ve di�er bedeller dü�ülerek ki�inin alacak hesab�na alacak kayd� yap�lacakt�r. Her iki durumun da 15’er gün sürdü�ünü dü�ünelim.

(15 x 590 = 8850) + (15 x 185 = 2775 ) = 11625 x 0,073 x 1,85 = 1569,95 TL (dskb ve di�er bedeller kesintisi hariç)

Bu ki�inin 15 gün 10 kWh 15 gün 15 kWh elektrik tüketti�i de hesaba kat�lmal�d�r. Bu hesap yap�ld��nda (15 x 10=150) + ( 15 x 15 = 225) ayl�k 375 kWh elektrik tüketti�i bulunur. Bu ki�i tesisi kurmasayd� elektri�i abonelik bedeli üzerinden alacakt�. Buna göre 375 x 26 Kuru�[3] = 97,50 TL enerji bedeli ödemesi gerekecekti. Ayr�ca bu bedel için dskb ve di�er bedelleri de ödeyecekti.

- 1569,95 TL destek ödemesi alaca�� (dskb ve di�er bedeller kesintileri hariç) ,

- 97,50 TL elektrik faturas� ödemekten muaf kald�� (dskb ve di�er bedeller ilave edilmeden)

Lisanss�z elektrik üretim mevzuat�ndan yararlanmak isteyen bir fabrika sahibi fabrikas�n�n bahçesine rüzgar türbini kurabilece�ini de�erlendirmi� ve kurmu� olsun. Büyüklük ve di�er faktörler dikkate al�narak 500 kW gücünde bir tesis kuruldu�unu varsayal�m.

Söz konusu tesis en basit �ekilde bir saatte %30 kapasite ile çal��t�� varsay�m� alt�nda 500 x %30 =150 kWh elektrik üretir. Bu tesisin o gün içinde 8 saat çal��t��n� varsayal�m. 150 x 8 = 1200 kWh enerji üretir. Bu gün içinde fabrikada 3000 kWh elektrik tüketilirse 1200-3000= -1800 kWh sistemden enerji çekmi� olur. Ertesi gün rüzgar�n daha az ve daha verimsiz esti�ini dü�ünelim. Bu durumda tesis bir saatte 500 x %20 = 100 kWh elektrik üretir ve bu üretimin 4 saat sürdü�ünü dü�ünürsek 100 x 4 = 400 kWh elektrik enerjisi üretilmi� olur. Bu gün içinde de fabrikada 3000 kWh enerji tüketilmi� olsun. Bu durumda 400-3000 = -2600 kWh elektrik enerjisi sitemden çekilmi� olur.

�htiyaç fazlas� üretim olmad�� için (rüzgar enerjisi için destek bedeli 7,3 ABD dolar cent) sanayi/fabrika abonelik bedelinin 21 kr�/kWh[4]oldu�u dikkate al�narak ilgilinin faturas� ve ne kadar tasarruf etti�ini hesaplayabiliriz. Önce faturas�n� sonra tasarruf miktar�n� hesaplayal�m. Buna göre;

1.gün durumu: 1800 kWh x 21 kr� = 378 TL (15 gün sürdü�ünü dü�ünelim) 378 x 15 =5670 TL

2.gün durumu: 2600 kWh x 21 kr� = 546 TL (15 gün sürdü�ünü dü�ünelim) 546 x 15 = 8190 TL.

Her ikisini toplay�p ayl�k enerji bedelini bulal�m; 5670 + 8190 = 13860 TL ayl�k enerji bedeli ödemesi yap�lacak ve buna dskb ve di�er bedeller de ilave edilerek fatura tanzim edilecek.

1.gün durumu: 1200 kWh x 21 kr� = 252 TL (15 gün sürdü�ünü varsayd�k) 252 x 15 = 3780 TL

2.gün durumu: 400 kWh x 21 kr� = 84 TL (15 gün sürdü�ünü varsayd�k) 84 x 15 = 1260 TL

3780 + 1260 = 5040 TL enerji bedeli ile bu bedel için hesaplanacak dskb ve di�er bedellerden tasarruf edilmi� olacakt�r.

Ki�i bu elektri�i tüketmeyip sisteme verseydi ne kadar destek ödemesi al�rd�?

(1200 x 15= 18000) + (400 x 15 = 6000) ise 18000 + 6000 = 24.000 x 0,073 usd/kWh X 1,85 TL/usd = 3241 TL da��t�m sistem kullan�m bedeli ve di�er bedel kesintileri hariç olmak üzere ayl�k destek bedeli al�rd�.

- 13.860 TL fatura ödemesi yap�laca�� (dskb ve di�er yükümlülükler hariç) ,

- 5040 TL elektrik faturas� ödemekten muaf kald�� (dskb ve di�er yükümlülükler hariç)

Lisanss�z elektrik üretim mevzuat�ndan yararlanmak isteyen ve hayvanc�l�kla u�ra�an bir çiftlik sahibi çiftli�inin bahçesine biyogaz tesisi kurabilece�ini de�erlendirmi� ve kurmu� olsun. Biyokütle ve di�er faktörler dikkate al�narak 400 kW gücünde bir tesis kuruldu�unu varsayal�m.

Söz konusu tesis en basit �ekilde bir gün içinde %80 kapasite ile çal��t�� varsay�m� alt�nda bir saatte 400 x %80 = 320 kWh elektrik üretir. Bu tesisin o gün içinde 20 saat çal��t��n� varsayal�m. Öyleyse bir gün içinde 400 x %80 x 20 = 6400 kWh enerji üretece�i hesaplanabilir. Çiftlikte bir gün içinde 1000 kWh elektrik enerjisi tüketildi�ini dü�ünelim. 6400 – 1000 = 5400 kWh ihtiyaç fazlas� üretim sisteme verilmi� olacakt�r. Bu durumun bir ay boyunca devam etti�ini dü�ünürsek 30 x 5400 = 162.000 kWh elektrik üretimi yap�lm�� ve ihtiyaç fazlas� üretim olarak sisteme verilmi� olacakt�r.

Biyogaz enerjisi için destek ödemesi bedeli kWh için 13.3 ABD dolar cent oldu�una göre;

162.000 kWh x 0,133 usd/kWh x 1,85 TL/usd =39.860,10 TL da��t�m sistem kullan�m bedeli ve di�er bedeller hariç olmak üzere ayl�k fatura bedeli bulundu.

Sisteme vermeyip kendisinin üretip tüketti�i miktar� ve de�erini bulal�m;

30 x 1000 = 30.000 kWh enerji. Bunu 22 kr�[5] bedelle sistemden alsayd� 30.000 x 22 kr� = 6600 TL enerji bedeli ile bu bedel için hesaplanacak da��t�m sistem kullan�m bedeli ve di�er yükümlülüklerden tasarruf edilmi� olacakt�r.

Bu elektri�i tüketmeyip sisteme verseydi ne kadar destek ödemesi al�rd�?

30.000 kWh x 0,1333 usd/kWh x 1,85 TL/usd = 7.381,50 TL da��t�m sistem kullan�m bedeli ve di�er bedeller hariç olmak üzere ayl�k destek bedeli al�rd�.

[1] Bu bedel yakla��k olup, Temmuz Eylül 2012 Dönemi Fonsuz Tarifeler Tablosundan mesken abonesi için enerji bedeli olarak al�nm��t�r.

[2] Bkz 1 nolu dipnot.

[3] Bkz. 1 nolu dipnot

[4] Bu bedel yakla��k olup, Temmuz Eylül 2012 Dönemi Fonsuz Tarifeler Tablosundan sanayi abonesi için enerji bedeli olarak al�nm��t�r.

[5] Bu bedel yakla��k olup, Temmuz Eylül 2012 Dönemi Fonsuz Tarifeler Tablosundan ticarethane abonesi için enerji bedeli olarak al�nm��t�r.