Enerjide otomatik fiyatlandırmaya geçilmesinden sonra elektrik fatutalarında yüzde 15 - 20 arasında artış bekleniyor. 25.05.2008
Elektrikte otomatik zam dönemini başlatacak sistemle ilgili geri sayım başladı. Ekonomi yönetiminin sürekli artan enerji girdilerini hesaplayarak, Otomatik fiyatlandırmaya haziran ayında geçmeyi pllanlıyor. Temmuz ayı beklenmesi durumunda petrol fiyatlarındaki artış nedeniyle oluşacak ilk zammın yüksek olabileceği, bunun da tepkilere neden olabileceğinden korkuluyor.
Fakat bunun olabilmes için önümüzdeki hafta başında Başbakan'ın bu yöndeki kararının beklendiği ifade ediliyor.
Sisteme geçiş normal zamanlamasına göre işlerse, elektrik ve doğalgazda 4 ayda bir fiyat artışı getirecek otomatik fiyatlandırma sistemi, Yüksek Planlama Kurulu (YPK) kararıyla 1 Temmuz'da uygulamaya girecek. Bu durumda elektrik ve doğalgaz faturalarına yansıyacak artışın bir kaç puan daha fazla olacağı belirtildi. Otomatik fiyatlandırma sistemine geçişle vatandaşın faturasının en az yüzde 15-20 artacağı belirtiliyor.
Otomatik fiyatlandırma sisteminde fiyat artışları için maliyet artışının şart olmaması da vatandaş açısından bir başka tedirginlik yaratıyor. YPK kararına göre, elektrik fiyatları 4 ayda bir olmak üzere yılda 3 kez değişecek. Yani elektriğe yılda 3 kez zam yapılacak. Ancak maliyetler düşerse zam yerine indirim uygulanacak. Yeni fiyatlar her yılın Nisan, Temmuz ve Ekim ayından itibaren geçerli olacak. YPK kararına konulan bir maddeye göre, enerji KİT'leri, maliyet artışı olmasa da yıllık kâr ya da faiz dışı fazla hedeflerinde önemli sapma olmasını önlemek için zam yapabilecek.
KİT'lerin kârı önemli
YPK kararında bu durum, "Maliyet dışı faktörlere bağlı olarak, yıllık kâr ve faiz dışı fazla hedeflerinde önemli ölçüde sapma ihtimali ortaya çıkması durumunda, bu husus KİT'ler tarafından dikkate alınacaktır" şeklinde düzenlendi.
Sistemin başlayacağı tarihte elektrik faturaları doğrudan artacak. Çünkü yeni sistemin bir gereği olarak, elektrik arz ve talebindeki dengesizlikten kaynaklanan Piyasa Mali Uzlaştırma Merkezi (PMUM) maliyetleri elektrik satış fiyatlarına dahil edilecek. Yani kamunun arz açığı nedeniyle özel sektörden öngörülenin üzerinde aldığı ve bu nedenle daha yüksek bedel ödediği elektriğin yarattığı maliyet artışı vatandaşın faturasına yansıyacak.
Sisteme geçmeden önce enerji KİT'lerinin tarifeleri ile maliyetlerine göre zam ihtiyaçlarını EPDK'ya bildirmesi gerek. Bu çerçevede, EPDK, dengesizlik maliyetlerinin ne kadarlık bir zam ihtiyacı doğurduğunu hesap etmek için çalışma yapacak. Sözkonusu kalemin yanı sıra döviz kuru, petrol fiyatları gibi diğer değişkenlerin yarattığı maliyet artışı, elektriğe yüzde kaçlık bir zam yapılacağını ortaya koyacak.
Bu noktada Elektrik Mühendisleri Odası'nın (EMO) yaptığı hesaba göre minumum zam ihtiyacı yüzde 15-20 arasında şekilleniyor.
