100 dolar sınırını geçtikten sonra çok hızlı bir şekilde yükselen petrol fiyatları 125 dolara kadar ulaştı.
Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) Başkanı Cezayir enerji bakanı Chakib Khelil, petrol fiyatlarındaki artışın 200 dolara seviyesine kadar ulaşabileceğini belirtiyor. Chakib Khelil, fiyatlardaki yükselişin petrol arzının az olmasından ziyade doların tüm dünyada değer kaybetmesinden kaynaklandığını belirtiyor.
Cezayir'de hükümet gazetesi El Mücahid, bakanın gazetecilere yaptığı bir açıklamayı aktararak, "Fiyatların 200 dolara kadar yükselmesi ihtimaliyle ilgili soru üzerine bakan, bu yükselişin artık doların düşüşü veya çıkışına endeksli olduğunu belirterek, bu olasılığı reddetmedi" dedi.
Gazeteye göre Khelil, "Doların her yüzde 1'lik düşüşünde, bir varil petrolün fiyatı 4 dolar artıyor veya tabii ki tam tersi oluyor" dedi.
Uzmanlar ise Petrol fiyatlarının aşağı çekilmesi için OPEC'in üretim artışına gitmesinin yararlı olacağını belirtiyorlar.
OPEC'ten bir yetkili, fiyatların yükselişini sürdürmesi halinde, OPEC'in Eylül ayında yapacağı toplantıdan önce üretimini artırmayı ele alabileceğini söyledi. Yetkili, günlük 500 bin varilden fazla üretim artışının, fiyatlar üzerinde etkisi olabileceğine inandığını belirtti.
Petro Fiyatının Yıllara Göre Değişimi:
- 1972, İlk petrol krizi. Suriye ve Mısır'ın İsrail'e karşı başlattıkları askeri müdahale ile 2,5-3 dolar olan hampetrol fiyatları 1974 yılında 11-12 dolara yükseldi.
- 1979, İkinci petrol krizi. İran Devrimi ile ortaya çıktı ve hampetrol fiyatları 30-35 dolara kadar yükseldi.
- 1986, hampetrol fiyatları 10 dolar seviyesine kadar geriledi.
- 1990, Körfez Krizi. Hampetrol spot fiyatları 40 dolar seviyelerine çıktı.
- 1997, Brent hampetrol ortalama spot fiyatı 19,30 dolar civarında gerçekleşti.
- 1998, 1986 yılından sonra yıllık düşüşün en fazla olduğu dönem. OPEC dışı ülkelerin üretim artışı ve OPEC ile rekabeti fiyatları 10 doların altına kadar indirdi.
- Aralık 1999, OPEC ülkeleri ve diğer üreticilerin üretimi kısma konusunda anlaşması fiyatları 26 dolara yükseltti.
- 2000, Eylül ayında Brent hampetrol spot fiyatı 32 doların üzerine çıktı
- 2001, talep daralması nedeniyle 24 dolar seviyelerine geriledi.
- 11 eylül 2001, ABD'ye yapılan saldırılar, istikrarsızlık endişeleriyle fiyatları düşürdü. Petrol 2001 aralık ayında 17 dolara kadar indi.
- OPEC'in üretimi kısması 2002 yılında fiyatların tekrar yükselmesine neden oldu. Mayıs 2002'de fiyat 26 dolara çıktı.
- ABD'nin Irak'a yapmayı planladığı askeri müdahalenin de etkisiyle fiyatlar 30-33 dolar bandına çıktı.
- Savaşın başlamasının ardından OPEC'in üretimi artırması fiyatları 22.5 dolara kadar indirdi.
- 2004 hazirandan itibaren Kerkük-Yumurtalık boru hattına düzenlenen sabotajlar ve arz endişeleri ile fiyatlar yükselmeye başladı ve 28 dolara yükseldi.
- Brent türü petrolün varil fiyatı 2004 eylül ayında 38.4 dolara çıktı.
- Fiyatlardaki artış trendi sürerken, 2005 ağustos ayı sonunda da ABD ham petrolü 70.85 dolara kadar çıktı.
Gelişmekte Olan Ülkeler Daha Çok Etkileniyor.
Çok değil, daha 5 yıl önce 20 - 30 dolar aralığında olan petrol fiyatının 125 dolara kadar dayanması özellikle gelişmekte olan ülkelerin ekonomilerini olumsuz yönde etkiliyor. Türkiye gibi petrol yönünden dışa bağımlı ülkelerde bu olumsuz etki daha derinden hissediliyor.
Türkiye'nin aldığı petrolün fiyatı 2002-2007 döneminde % 238.5 artış gösterdi. 2003-2007'yi kapsayan son beş yıllık dönemde Türkiye, toplam 142.3 milyon ton (1 milyar 50 milyon varil) ham petrol ithalatı gerçekleştirdi. Yapılan bu ithalat karşılığında toplam 46.1 milyar dolar döviz ödendi. İthalat miktarının azalmasına rağmen, fiyatlardaki artışlara bağlı olarak beş yıldaki toplam petrol ithalatının faturası bir kattan fazla büyüdü. Petrolün varil fiyatı 2002 düzeyinde kalsaydı, Türkiye dört yıldaki ithalatına 46.1 milyar dolar yerine 26.1 milyar dolar ödeyecekti.
Yerli Petrol Yatakları Değerlendi
Fiyatlardaki bu ciddi artış Türkiye'yi yerli petrol alanlarına daha çok yönelmeye itti. TPAO'nun 1948'de ilk petrolü bulduğu yıllardan bu yana birçok sondaj çalışması yapıldı ve bunlardan bazılarında petrol yataklarına raslandı.
TPAO Batman'da geçen yıl 40 kuyuda toplam 69 bin metre, Adıyaman'da ise 12 kuyuda toplam 24 bin 453 metre sondaj yaparken, bu kuyuların 42 tanesinde petrole ulaştı. TPAO geçen yıl Batman'da 666 kuyuda 7 milyon varil ve Adıyaman'da da 174 kuyuda 3 milyon 273 bin varil olmak üzere toplam 840 kuyuda 10 milyon 273 bin varil ham petrol üretimi gerçekleştirdi.
Mevcut kuyuları daha verimli kullanmak için çeşitli yöntemler deneyen TPAO, son olarak Raman petrol sahasında pilot olarak seçilen 7 kuyuya jel solüsyon enjekte ederek petrol üretimini yüzde 40 oranında artırdı.
TPAO Batman Bölge Müdür Vekili Erdal Coşkun, geçen yıl 40 kuyuda sondaj çalışması gerçekleştirdiklerini ve sondaj çalışması sonucunda 32 kuyuda petrole ulaşarak, üretime başladıklarını söyledi.
Suriye sınırında petrol arama çalışmalarının 2005 yılından bu yana devam ettiğini ve bu bölgede petrol çıkarılan kuyu sayısının 20’yi aştığını ifade eden Coşkun, “Suriye sınırında bu yıl bir kuyuda daha sondaj çalışması başlatacağız. Ayrıca Kozluk-Köseler’de de yeni bir kuyuda sondaj başlattık. Hedefimiz buradaki çalışmalarda 4 bin metreye inmektir” şeklinde konuştu.
|
