Tablo 1. Farklı yol tipleri
için aydınlatma sınıfları
Yolun Tanımı |
Aydınlatma
Sınıfı |
Bölünmüş yollar, ekspres
yollar, otoyollar (otoyola giriş ve çıkışlar, bağlantı yolları, kavşaklar,
ücret toplama alanları)
Trafik yoğunluğu ve
yolun karmaşıklık düzeyi;
Yüksek...................................................................
Orta...........................................................................
Düşük....................................................................... |
M1
M2
M3 |
Devlet yolu ve il
yolları (tek yönlü veya iki yönlü; kavşaklar ve bağlantı noktaları ile
şehir geçişleri ve çevre yolları dahil)
Trafik kontrolu ve yol
kullanıcılarının tiplerine göre ayrımı;
Zayıf..............................................................................
İyi............................................................................... |
M1
M2 |
Şehir
içi ana güzergahlar (bulvarlar ve caddeler), ring yolları, dağıtıcı
yollar
Trafik kontrolu ve yol
kullanıcılarının tiplerine göre ayrımı;
Zayıf.....................................................................
İyi......................................................................... |
M2
M3 |
Şehir
içi yollar (yerleşim alanlarına giriş çıkışın yapıldığı ana yollar ve
bağlantı yolları)
Trafik kontrolu ve yol
kullanıcılarının tiplerine göre ayrımı;
Zayıf.........................................................................
İyi............................................................................... |
M4
M5 |
Bölünmüş
Yol (Tek Yönlü Yol); Taşıt yolunun yalnız bir yöndeki taşıt trafiği için
kullanıldığı karayoludur.
Ekspres
Yol; Sınırlı erişme kontrollu ve önemli kesişme noktalarının köprülü kavşak
olarak teşkil edildiği bölünmüş karayoludur.
Otoyollar; Özellikle
transit trafiğe tahsis edilen, belirli yerler ve şartlar dışında geçiş ve çıkşın
yasaklandığı, yaya, hayvan ve motorsuz araçların giremediği, ancak izin verilen
motorlu araçların yararlandığı ve trafiğin özel kontrole tabi tutulduğu erişme
kontrollu karayoludur.
İki
Yönlü Yol; Taşıt trafiğinin her iki yönde kullanıldığı karayoludur.
Geometrik Yapı; Yolun
sınıfına göre tasarım şeklidir (yolun genişliği, şerit sayısı, yatay ve düşey
eğim, yolun proje hızı vb.).
Trafik
Yoğunluğu; Yayaların, hayvanların ve araçların karayolları üzerindeki
hareketleridir.
Trafik
Güvenliği; Karayolları trafik kanunu ve buna dayanılarak çıkartılan ilgili
mevzuat.
Kullanıcılar; Motorlu
taşıtlar, motorsuz taşıtlar, yayalar ve hayvanlardır.
Kavşak; İki veya daha fazla yolun kesişmesi veya birleşmesi ile oluşan ortak
alandır.
Bağlantı
Yolu; Bir kavşak yakınında, karayolu taşıt yollarının birbirine bağlanmasını
sağlayan, kavşak alanı dışında kalan ve bir yönlü trafiğe ayrılmış olan karayolu
kısmıdır.
Karmaşıklık; Yolun
geometrik yapısını, trafik hareketlerini ve görsel çevreyi içerir. Göz önünde
bulundurulması gereken faktörler; şerit sayısı, yolun eğimi, trafik ışık ve
işaretleri.
Trafik
kontrolü; Yatay ve düşey işaretlemeler ve sinyalizasyon ile trafik
mevzuatının varlığı anlamında kullanılmıştır. Bunların olmadığı yerlerde trafik
kontrolü zayıf olarak adlandırılır.
Kullanıcılar; Motorlu
araçlar (kamyon, otobüs, otomobil vb.), bisiklet, yavaş araçlar ve yayalar.
Ayrım; Tahsisli yol
(Her bir trafik cinsinin kullanacağı şeridin kesin olarak ayrıldığı yerler,
örneğin otobüs yolu, bisiklet yolu vb.).
Tablo 1’de
tanımlanan aydınlatma sınıfları için parıltı, enine ve boyuna düzgünlük oranları
ve kamaşma sınırlaması ile ilgili değerler Tablo 2’de gösterilmektedir.
Tablo 2. Değişik aydınlatma
sınıfları için uygulanacak yol aydınlatması kriterleri
Aydınlatma sınıfı |
L (cd/m² ) |
Uo |
Ul |
TI (%) < |
M1 |
2.0 |
0.4 |
0.7 |
10 |
M2 |
1.5 |
0.4 |
0.7 |
10 |
M3 |
1.0 |
0.4 |
0.5 |
10 |
M4 |
0.75 |
0.4 |
- |
15 |
M5 |
0.5 |
0.4 |
- |
15 |
Uo : Ortalama
Düzgünlük : Yolun sağ kenarından yol genişliğinin ¼ mesafesinde bulunan bir
gözlemciye göre kısmi alanların minimum parıltısının yolun ortalama parıltısına
oranıdır (Uo = Lmin / Lort ).
Ul : Boyuna
Düzgünlük : Her yol şeridinin orta çizgisi üzerinde bulunan gözlemci noktasına
göre, bu orta çizgi boyunca uzanan kısmi alanlardaki minimum parıltının maksimum
parıltıya oranıdır (Ul= Lmin / Lmax ).
TI : Bağıl
Eşik Artışı : Fizyolojik kamaşmanın neden olduğu görülebilirlik azalmasının
ölçüsüdür. Kamaşma koşullarındaki parıltı eşiği D LK ile kamaşma olmadığındaki D Le eşik farkının D Le’ye oranı olarak ifade edilir ( TI = ( D LK - D Le ) / D Le ).
Yaya
trafiği olan alanlardaki değişik yol tipleri için tanımlanan aydınlatma
sınıfları Tablo 3’de ve bu aydınlatma sınıfları için uygulanacak ortalama
aydınlık şiddeti değerleri ise Tablo 4’de verilmektedir.
Tablo 3. Yaya alanlarındaki
değişik yol tipleri için aydınlatma sınıfları
Yolun Tanımı
|
Aydınlatma
Sınıfı
|
Sosyo-ekonomik ve kültürel
önemi yüksek olan kalabalık yaya yolları |
P1 |
Trafiği yüksek yaya veya
bisiklet yolları |
P2 |
Trafiği orta yaya veya
bisiklet yolları |
P3 |
Trafiği az yaya veya
bisiklet yolları |
P4 |
Doğal çevrenin, tarihi ve
kültürel yapının korunması gereken alanlardaki trafiği az yaya veya
bisiklet yolları |
P5 |
Doğal çevrenin, tarihi ve
kültürel yapının korunması gereken alanlardaki trafiği çok az yaya veya
bisiklet yolları |
P6 |
Tablo 4. Yaya yolları için
önerilen aydınlık düzeyi değerleri
Aydınlatma
Sınıfı
|
Ortalama Aydınlık
Düzeyi (lux)
|
P1 |
20 |
P2 |
10 |
P3 |
7.5 |
P4 |
5 |
P5 |
3 |
P6 |
1.5 |
|
