Verimlilik konusunda ön plana çıkmayan standart motorlar  EEF3 sınıfında, verimlilikleri arttırılmış olanlar EFF2 sınıfında ve verimlilik  açısından birinci sınıf olan en yüksek verimli motorlar ise EFF1 sınıfında yer  almaktadırlar. Bazı çok uluslu firmaların karar vericileri bu gerçeği tüm  netliğiyle anlamışlar ve arızalanan standart motorları en yüksek verimli  olanları ile (EFF1 sınıfı) değiştirme kararı alıp bu kararı uygulamaya  koymuşlardır. Sanayideki enerji fiyatlarının düşüklüğüne rağmen, yüksek verimli  motorların ilave maliyeti kendisini genellikle 12 ay içinde amorti etmektedir.  Enerji bilinci yüksek olan bu firmalar, yeni kurulan sistemlerde de yüksek  verimli motorların kullanılmış olmasına dikkat etmektedirler.  
          Bir örnek vermek gerekirse, 20 hp gücündeki standart bir  motorun verimi %88 civarındadır. Ama aynı güçteki yüksek verimli bir motorun  verimi %91'e çıkmakta ve en yüksek verimli motorlarda bu değer %93'e  ulaşmaktadır. Yani standart motorlar tükettikleri elektrik enerjisinin %12'sini  ısıya dönüştürüp atık ısı olarak çevreye yayarken, en yüksek (premium) verimli  motorlar bu %12'lik dilimin %5'lık kısmını kullanılabilir mekanik güce çevirip  sadece %7'lik kısmı atık ısıya dönüştürmektedir.  
          Düşük atık ısı oranı motorun  daha serin çalışmasını sağlayıp ömrünü uzatmakta ve motorun aşırı yükleme ve  anormal işletme şartlarına daha iyi direnç gösterip elektrik akımı ve  voltajındaki kalitesizliklere daha toleranslı olmasını sağlamaktadır.   
          Ortalama %75 yük faktörü ile yılda 6000 saat çalışan 20  hp'lık bir motorun %88.3 verimli standart olanı yerine verimi %93.0 olan yüksek  verimli olanının seçilmesi yılda 4102 kWh elektrik enerjisinin tasarrufunu  netice verecektir. Türkiye'de her kWh elektrik üretiminde ortalama 0.60 kg CO salındığı  dikkate alınırsa, yüksek verimli motor yılda yaklaşık 2.5 ton sera gazının  atmosfere girmesini önleyecektir.  
          Enerji tasarrufu ve çevre katkısına ek olarak  yüksek verimli motorlar daha yüksek güvenilirlikleri (ve dolayısıyla daha az  arızalanıp üretim kaybına daha az sebep olmaları) ve daha düşük bakım  masrafları ile de işletme maliyetlerini düşürürler.  
          Verimsiz motorların  arızalandıklarında tamir edilerek ve sargılarının yenilenerek ömürlerinin  süresiz olarak uzatılması yerine yüksek verimli yenileri ile değiştirilmesi  pratiğinin artık yerleşmesi gerekmektedir. Bunun başarılması, sanayide davranış  değişikliğinde bir devrim niteliğinde olacaktır.  
          Motorların büyük kısmı çalıştıracakları aletler ile beraber  paketlenmekte ve müşteriler yeni aldıkları bir üründe nasıl bir motor  kullanıldığını pek sorgulamamaktadır. Bu da motorlarda rekabetçi ortam içinde  doğal olarak verimlilik yerine motorun ilk maliyetinin ön plana çıkmasına ve  fiyatı genellikle %10 ila %25 arası daha ucuz olan standart motorların tercih  edilmesine sebep olmaktadır. Bu alışılmış uygulamaya artık bir son verilmeli ve  yeni motor alımında veya motor tahrikli yeni sistemlerin üretiminde sadece  yüksek verimli motorlar dikkate alınmalıdır.  
          Arızalanan standart verimli bir  motor tamir edileceği veya tekrar sarılacağı zaman da yüksek verimli motorlar  göz önünde bulundurulmalıdır. Hala iş gören eski ama düşük verimli motorlar  yenileri ile değiştirileceği durumlar da yüksek verimli motorları hatırlanması  gereken zamanlardır. Eğer mevcut motor daha evvel tekrar sarılmışsa veya aşırı  büyük ise ve dolayısıyla düşük yükte kullanılıyorsa bu daha da böyledir. 
          Örnek:    75-kW  (100-hp)'lık 1500 dev/dak'da çalışan eski bir motor, yine aynı devirde çalışan  yeni bir yükseltilmiş verimli (EFF2) standart motor ile veya yüksek verimli  (EFF1) motor ile değiştirilecektir. Mevcut motor %75 yük faktörü ile yılda 6000  saat çalışmaktadır. Standart motorun verimi %93.6, yüksek verimli motorun  verimi is %94.8'tir. Eğer standart ve yüksel verimli motorların KDV dahil  fiyatları sırasıyla  
4210 ve 5240 YTL ve elektriğin birim maliyeti 0.12 YTL/kWh  ise, yüksek verimli motorun sağlayacağı yıllık enerji ve maliyet tasarrufunu ve  ilave maliyetin basit geri ödeme süresini hesaplayınız. 
          
            
              Bu ve benzeri hesaplar aşağıdaki formülleri kullanarak  kolayca yapılabilir:  
                Enerji Tasarrufu  =  kW×Yük faktörü×işletme saati×(1/std–1/ver)  
                  = 75 × 0.75  × 6000 ×  (1/0.936 – 1/0.948) = 4564  kWh/yıl 
                Maliyet Tasarrufu  =  Enerji tasarrufu × Enerji fiyat 
                  =  (4564 kWh/yıl)(0.12 YTL/kWh) = 548 YTL/yyl 
                Geri Ödeme Süresi   =  (Yatırım maliyeti)/(Enerji  maliyet tasarrufu)  
                =  (5240 – 4210)/548 = 1.9 yıl =   23 ay  | 
               
                
 | 
             
           
          Yani verim farkı sadece %1.2 olan yüksek verimli motor 1030  YT'lik maliyet farkını ilk iki yılda tasarruf ettiği enerjiden ödeyecek ve  sonra da işletmeye her yıl 548 YTL tasarruf ettirmeye devam edecektir. Enerji  fiyatları arttıkça da yıllık tasarruf edilen miktar artacaktır. Ayrıca, yüksek  verimli motor yılda 2740 kg  CO 'nun atmosfere salımını engelliyerek sera etkisini azaltıcı etki yapacaktır  . Standart motorun 20 yıllık ömrü boyunca tüketeceği enerjinin toplam maliyeti  ise: 
          Toplam Enerji Maliyeti   =  (kW×Yük faktörü×işletme  saati/std) × Enerji fiyatı  
            =  (75 × 0.75 × 6000/0.936) × 0.12 = 43,270  YTL/yıl 
          Görüldüğü gibi fiyatı 4210 YT olan bu motor, yılda alış  maliyetinin 10 katından fazla enerji kullanmaktadır. 75 kW güç gurubundaki bir  motorun ortalama ömrü 25 yıl civarındadır ve bu motorun çalışma ömrü boyuca  tükettiği enerjinin maliyeti bir milyon YTL'nin üzerinde olacaktır. Motor  verimindeki küçük farklar bile ciddi enerji ve maliyet tasarrufuna sebep  olabilir ve yatırımın hızla geri dönmesini sağlayabilir.    
            Eğer çalışmaya devam eden eski motorun verimi %90 ise ve  yılda sadece 3000 saat çalışıyor ise, benzer bir hesapla kolayca gösterilebilir  ki bu motor yüksek verimli motor ile değiştirilmesi durumunda 5240 YTL'lik  maliyetini 11 ayda tasarruf ettiği enerjiden geri ödeyecektir. 
            Yüksek Verimli  Motorların Sağladığı Enerji ve Maliyet Tasarrufu 
    
          1- Motor verimi için verilen nümerik değerler standart (EFF3  grubu) motorlar için en yüksek, yüksek verimli (EFF1 grubu) motorlar için de en  düşük değerlerdir. Spesifik verim değerleri firmadan firmaya değişir. Kaynak:  C.E.M.E.P., http://www.cemep.org/cemep/organization/lvac/English.pdf 
            2- Yıllık enerji tasarrufu = kW×Yük faktörü×işletme  saati×(1/  ver – 1 / std )  
            3- Yıllık maliyet tasarrufu = Yıllık enerji tasarrufu×enerji  birim fiyatı 
            4- Kabuller: Yük faktörü 1.0; yıllık kullanım süresi 6000  saat; elektrik birim fiyatı 0.12 YTL/kWh. 
          Devamı >> Motorlarda Enerji Tasarrufunu Daha da Arttırmak >>   |