Cam
                      sanayii, Seramik sanayii, Temizleme ve beyazlatma sanayii,
                      Yanmayı önleyici (geciktirici) maddeler,İlaç ve Kimya Sanayii,
                      Tarım, Metalurji, Enerji depolama, Arabalardaki hava yastıklarında,
                      Atık temizleme işlemleri, Pigment ve kurutucu olarak,Nükleer
                      uygulamalar. 
                Borun   cam  sanayi   ve   diğer   endüstrilerdeki 
                     kullanımına   ilişkin   bazı   bilgiler   aşağıda özetlenmiştir: 
                Cam Sanayii 
                  Bor; pencere camı, şişe camı v.b. sanayilerde ender hallerde
                    kullanılmaktadır. Özel camlarda ise 
                  borik   asit   vazgeçilemeyen   bir   unsur   olup,   rafine 
                   sulu/susuz   boraks,   borik   asit   veya kolemanit/boraks
                  gibi doğal haliyle kullanılmaktadır. Çok özel durumlarda potasyum
                  pentaborat 
                  ve  bor  oksitler  kullanılmaktadır.  Bor,  ergimiş  haldeki
                   cam  ara  mamulüne  katıldığında  onun viskozitesini,  yüzey
                  sertliğini  ve  dayanıklılığını  artırdığından  ısıya  karşı
                   izolasyonunun  gerekli görüldüğü cam mamüllerine katılmaktadır. 
                Dünyada borun %42’si, ABD’de ise  %71’i cam  endüstrisinde
                  tüketilmektedir. 
                Cam Elyafı : Kullanılan bor oksidin A.B.D.'de
                  %40'ı, B.Avrupa'da % 14'ü yalıtımlı cam elyafına harcanmaktadır.
                  Ergimiş cama % 7 borik oksit verecek şekilde boraks pentahidrat
                  veya üleksit- probertit  katılmaktadır.  Maliyetine  bağlı
                   olarak  sulu  veya  susuz  tipleri  kullanılmakta,  bazı hallerde 
                   de   borik   asitten   yararlanılmaktadır.   Arzulanan   yalıtım 
                   derecesine   göre   çeşitli spesifikasyonlar tanımlanır: R-1,
                  R-7 v.b. gibi. Roll, loft veya sünger halinde imal edilmektedir.
                  Binalarda yalıtım amacıyla kullanılmaya başlanmıştır. 
                Başlıca imalatçılar aşağıda sıralanmıştır: 
                  -Owens-Corning Fiberglass   :(A.B.D.) 
                  -Johns-Manville           :(A.B.D.) 
                  -Certain Teed  :(A.B.D.) 
                  -PPG Industries           :(A.B.D.) 
                Hafifliği,
                  fiyatının düşüklüğü, gerilmeye olan direnci ve kimyasal etkilere
                  dayanıklılığı nedeniyle plastiklerde,  sınai  elyaf  v.b.  de,
                   lastik  ve  kağıtta  yer  edinmiş  olan  cam  elyaf,  kullanıldığı
                  malzemelere  sertlik  ve  dayanıklılık  kazandırmaktadır.  Böylece
                   sertleşmiş  plastikler  otomotiv, uçak sanayilerinde, çelik
                  ve diğer metalleri ikame  etmeye       
                  başlamıştır. Ayrıca   spor malzemelerinde de (kayaklar, tenis
                  raketleri v.b.) kullanılmaktadır. Yapılmakta olan araştırmalar
                  yeni  kullanım  alanlarının  da  olacağını  göstermektedir.
                   Trafik  işaretleri,  karayolu  onarımı  birer örnek  olarak
                   verilebilir.  Bu  gibi  mamullerde  E  camı  kullanıldığından,
                   rafine  kolemanit  tercih edilmektedir. E tipi cam elyafı,
                en çok kullanılan tür olup % 90 uygulamada tercih edilmektedir. 
                 
                İngiltere'de  oto  başına  75  kg.  cam  yünü  tüketilmektedir. 
                  Fransa'da  Renault  firması,  üzerine 
                  poliyester  paneller  monte  edilen  metal  şasi  imalatına
                   girişmiştir.  B2O3'e  olan  toplam  talebin A.B.D.'de  %  13'ü,
                   B.Avrupa'da  %  7'si  bu  tür  elyaftan  karşılanmaktadır.
                   Otomobillerde  borun kullanılması,  arabaların  ağırlığını
                   azaltmakta  ve  dolayısıyla  yakıt  tüketimini  azaltmaktadır.
                  Ayrıca, araçlarda paslanmayı geciktirmektedir. 
                   
                 
                Başlıca  imalatçılar aşağıda belirtilmiştir: 
                  -Owens-Corning          (A.B.D. ve Hollanda) 
                  -PPG Ind.        (A.B.D.) 
                  -Johns-Manville           (A.B.D.) 
                  -Nicofibres      (A.B.D.) 
                  -Twiga-Fiberglass Ltd.            (Hindistan) 
                Optik Cam Elyafı: Işık fotonlarının etkin
                  biçimde transferini sağlamaktadır. İngiliz Felecon'un ürettiği
                  yeni bir elyaf saniyede 140 milyon baytı 27 km. uzağa taşıyabilmektedir.
                  Bu lifler % 6 borik asit ihtiva etmektedir. Phillips'in Hollanda'daki
                  fabrikasında bu lifler üretilmektedir. 
                Borosilikat  Camlar:  Camın  ısıya  dayanmasını,
                   cam  imalatı  sırasında  çabuk  ergimesini  ve devitrifikasyonun
                   önlenmesini  sağlayan  bor;  yansıtma,  kırma,  parlama  gibi
                   özelliklerini  de arttırmaktadır.  Bor,  camı  asite  ve  çizilmeye
                   karşı  korur.  Cam  tipine  bağlı  olarak;  cam  eriğinin 
                  % 0.5 ile % 0.23'ü bor oksitten oluşmaktadır. Örneğin Pyrex'de
                  % 13.5 B2O3 vardır. Genellikle cama  boraks,  kolemanit,  borik
                   asit  halinde  karma  olarak  ilave  edilmektedir.  Otolar,
                   fırınlar, çamaşır makinaları, çanak/çömlek v.b. de bu tür
                  camlar tercih edilmektedir. A.B.D.'de bu tür cam üreten  100'e
                   yakın  firma  vardır.  Biri  de  Corning  Glass  Works'dur.
                   General  Electric,  Andron Hocking önemliler arasında yer
                  almaktadır. 
                Seramik Sanayii 
                  Emayelerin     vizkozitesini      ve    doygunlaşma      ısısını    
                    azaltan    borik    oksit    %   20'ye    kadar kullanılabilmektedir.
                    Özellikle emayeye katılan hammaddelerin % 17-32'si borik
                    oksit olup, sulu 
                  boraks tercih edilir. Bazı hallerde borik oksit veya susuz
                  boraks da kullanılır. Metalle kaplanan emaye onun paslanmasını
                  önler ve görünüşüne güzellik katar. Çelik, aluminyum, bakır,
                  altın ve gümüş  emaye  ile  kaplanabilir.  Emaye  asite  karşı
                   dayanıklılığı  arttırır.  Mutfak  aletlerinin  çoğu emaye
                  kaplamalıdır. Banyolar, kimya sanayi teçhizatı, su tankları,
                  silahlar v.b. de kaplanır. 1997 yılında  Batı  'nın  seramik
                   endüstrisinin  borat  tüketimi  69.000  ton  civarında  gerçekleşmiştir.
                  Seramiği çizilmeye karşı dayanıklı kılan bor, % 3-24 miktarında
                  kolemanit halinde sırlara katılır. 
                Temizleme ve Beyazlatma Sanayii 
                  Sabun ve deterjanlara mikrop öldürücü (jermisit) ve su yumuşatıcı
                    etkisi nedeniyle % 10 boraks dekahidrat  ve  beyazlatıcı
                     etkisini  artırmak  için  toz  deterjanlara  %  10-20  oranında
                     sodyum 
                  perborat katılmaktadır. 
                Çamaşır  yıkamada  kullanılan  deterjanlara
                   katılan  sodyum  perborat  (NaBO2H2O2.3H2O)  aktifbir
                 oksijen  kaynağı  olduğundan  etkili  bir  ağartıcıdır.  Perboratların
                 çamaşır  yıkamada  klorlu temizleyicilerin yerini alması sıcak
                veya soğuk su kullanımına bağlıdır. Çünkü perboratlar ancak55°C'nin     
                üstünde       aktif       hale       geçerler.       Ancak,      
                ABD’de      kullanılan  aktivatör(tetracetylethylenediamine)
                 kullanımı  ile  bu  sorun  giderilmeye  çalışılmıştır.  1997
                 yılı  deterjan sanayiindeki bor tüketimi; Batı Avrupa’da 242.000
                ton ve Kuzey Amerika’da ise 21.000 ton’dur. Batı   Avrupa’da 
                 tüketilen   borun   %   35’i,   Doğu   Avrupa’da   ise   %5’i 
                 deterjan   sanayiinde kullanılmaktadır. Dünya perborat talebinin
                %86’sı Batı Avrupa tarafından tüketilmektedir. 
                Yanmayı Önleyici (Geciktirici) Maddeler 
                  Borik asit ve boratlar selülozik maddelere, ateşe karşı dayanıklılık
                    sağlarlar. Tutuşma sıcaklığına 
                  gelmeden  selülozdaki  su  moleküllerini  uzaklaştırırlar  ve
                   oluşan  kömürün  yüzeyini  kaplayarak daha ileri bir yanmayı
                  engellerler. 
                Ateşe dayanıklı madde olarak selülozik yalıtım maddelerinin
                  kullanımı borik asit artmasına yol açmıştır. A.B.D.'de  kullanılmakla
                  birlikte, son yıllarda çok fazla yaygınlaşmamıştır. 
                Bor bileşikleri plastiklerde yanmayı önleyici olarak giderek
                  artan oranlarda kullanılmaktadır. Bu amaç  için  kullanılan
                   bor  bileşiklerinin  başında  çinko  borat,  baryum  metaborat,
                   borfosfatlar  ve amonyum fluoborat gelir. 
                Tarım 
                  Bor mineralleri bitki örtüsünün gelişmesini artırmak veya önlemek
                    maksadıyla kullanılmaktadır. 
                  Bor,  değişken  ölçülerde,  birçok  bitkinin  temel  besin
                   maddesidir.  Bor  eksikliği  görülen  bitkiler arasında yumru
                  köklü bitkiler (özellikle şeker pancarı) kaba yoncalar, alfaalfalar,
                  meyva ağaçları, üzüm,  zeytin,  kahve,  tütün  ve  pamuk  sayılmaktadır.
                   Bu  gibi  hallerde  susuz  boraks  ve  boraks pentahidrat
                   içeren  karışık  bir  gübre  kullanılmaktadır.  Bu  da,  suda
                   çok  eriyebilen  sodyum pentaborat   (NaB5O8.5H2O)   veya 
                   disodyum   oktaboratın   (Na2B8O13)   mahsulün   üzerine püskürtülmesi
                  suretiyle uygulanmaktadır. 
                Bor,  sodyum  klorat  ve  bromosol  gibi  bileşiklerle  birlikte
                   otların  temizlenmesi  veya  toprağın sterilleştirilmesi gereken
                  durumlarda da kullanılmaktadır. 
                Metalurji 
                  Boratlar yüksek sıcaklıklarda düzgün, yapışkan, koruyucu ve
                    temiz, çapaksız bir sıvı oluşturma 
                  özelliği  nedeniyle  demir  dışı  metal  sanayiinde  koruyucu
                   bir  cüruf  oluşturucu  ve  ergitmeyi hızlandırıcı madde olarak
                  kullanılmaktadır. 
                Bor bileşikleri, elektrolit kaplama sanayiinde, elektrolit
                  elde edilmesinde sarf edilmektedir. Borik asit nikel kaplamada,
                  fluoboratlar ve fluoborik asitler ise; kalay kurşun, bakır,
                  nikel gibi demir dışı metaller için elektrolit olarak kullanılmaktadır.Alaşımlarda,
                 özellikle  çeliğin  sertliğini  artırıcı  olarak  kullanılmaktadır.
                 Bu  konuda  ferrobor oldukça  önem  kazanmıştır.  Çelik  üretiminde
                 50  ppm  bor  ilavesi  çeliğin  sertleştirilebilme niteliğini
                geliştirmektedir. 
                Nükleer Uygulamalar 
                  Atom  reaktörlerinde  borlu  çelikler,  bor  karbürler  ve
                     titanbor  alaşımları  kullanılır.  Paslanmaz 
                  borlu çelik, nötron absorbanı olarak tercih edilmektedir. Yaklaşık
                  her bir bor atomu bir nötron absorbe etmektedir. 
                Atom   reaktörlerinin   kontrol   sistemleri   ile   soğutma 
                   havuzlarında   ve   reaktörün   alarm   ile kapatılmasında
                  (B10) bor kullanılır. 
                Ayrıca, nükleer atıkların depolanması için kolemanit kullanılmaktadır. 
                Enerji Depolama 
                  Termal storage pillerindeki, Sodyum Sülfat ve su ile yaklaşık
                    %3 ağırlıktaki  boraks dekahidratın 
                  kimyasal      karışımı       gündüzün       güneş      enerjisini      
                  depolayıp       gece     ısınma       amacıyla kullanılabilmektedir.
                   Ayrıca,  binalarda  tavan  malzemesine  konulduğu  taktirde
                   güneş  ışınlarını emerek, evlerin ısınmasını sağlayabilmektedir. 
                Ayrıca, bor, demir ve nadir toprak elementleri kombinasyonu
                  (METGLAS) % 70 enerji tasarrufu sağlamaktadır.  Bu  güçlü  manyetik
                   ürün;  bilgisayar  disk  sürücüleri,  otomobillerde  direk
                   akım- motorları ve ev eşyaları ile portatif güç aletlerinde
                  kullanılmaktadır. 
                Otomobil Havayastıkları, antifriz 
                  Bor  hava  yastıklarının  hemen  şişmesini  sağlamak  amacıyla
                     kullanılmaktadır.  Çarpma  anında, 
                  elementel bor ile potasyum nitrat toz karışımı elektronik sensör
                  ile harekete  geçirilir. Sistemin harekete  geçirilmesi  ve
                   hava  yastıklarının  harekete  geçirilmesi  için  geçen  toplam
                   zaman  40 milisaniyedir. Ayrıca otomobillerde antifriz olarak
                  ve hidrolik sistemlerde de kullanılmaktadır. 
                
                 
                   
                   
                   
                   
                  Atık Temizleme 
                  Sodyum   borohidrat,   atık   sulardaki   civa,   kurşun, 
                     gümüş   gibi   ağır   metallerin   sulardan 
                  temizlenmesi amacıyla kullanılmaktadır. 
                Yakıt 
                  Sodyum tetraborat, özel uygulamalarda yakıt katkı maddesi olarak
                    kullanılmaktadır. Daha önce 
                  Amerikan Donanması tarafından  uçuş yakıtı olarak kullanılmıştır. 
                  Karboranlar
                  için  Amerikan  Deniz  Araştırma  Ofisi  ve  Amerikan  Ordusu
                  tarafından  katı  roket yakıtı  olarak kullanılması
                  için  araştırmalar  yapılmıştır.  Şu  anda  Amerikan  askeri
                  ihtiyacı  ise Callery Chemical Co. tarafından işletilmekte
                olan tesisten karşılanmaktadır. Dibor, B2H6 ve B5H9 gibi
                bor hidratlar; uçaklarda yüksek performanslı potansiyel yakıt
                olarak 
                  araştırılmışlardır. Boraneler Hidrojenle karşılaştırıldığında
                  daha     yüksek     performansla yanmaktadır.  Fakat  onlar,
                   pahalı,  toksik  ve  yakıldığında  açığa  çıkan  bor  oksit
                   çevresel  açıdan uygun  değildir.   Amerikan  Hükümeti,  1950
                   sonlarında  borlu  yakıtlar  için  300  milyon  US  $ ayırmıştır, 
                  ancak program 1960 başlarında iptal edilmiştir. 
                   
                  Sağlık 
                  BNCT (Boron Neutron Capture Therapy) kanser tedavisinde kullanılmaktadır. 
                     Özellikle; beyin kanserlerinin  tedavisinde  hasta  hücrelerin
                     seçilerek  imha  edilmesinde  kullanılmakta  ve  sağlıklı 
                  hücrelere  zararının  minimum  düzeyde  olması  nedeniyle  tercih
                   nedeni  olabilmektedir.  Ayrıca, insan vücudunda normalde
                  bulunan bor, bazı ülkelerde tabletler şeklinde üretilmeye başlanmıştır. 
                Diğer Kullanım Alanları 
                  Ahşap malzeme korunması için sodyum oktaborat kullanılır. %
                    30'luk sodyum oktaborat çözeltisi 
                  ile muamele görmüş tahta malzeme yavaş yavaş kurutulursa bozunmadan
                  ve küllenmeden uzun süre kullanılabilir. 
                Silisyum üretiminde bor triklorür, polimer sanayiinde, esterleme
                  ve alkilleme işlemlerinde ve etil benzen üretiminde bor trifluorür
                  katalizör olarak kullanılmaktadır. 
                Bor  karbür  ve  bor  nitrür;  döküm  çeperlerinde  yüksek
                   sıcaklığa  dayanıklı  (refrakter)  malzeme püskürtme  memelerinde
                   de  aşınmaya  dayanıklı  (abrasif)  malzeme  olarak  kullanılan
                   önemli bileşiklerdir. 
                Araçların  soğutma  sistemlerinde  korozyonu  önlemek  üzere
                   boraks,  antifiriz  karışımına  katkı 
                  maddesi olarak da kullanılır. 
                Tekstil sanayiinde,  nişastalı 
                  yapıştırıcıların  viskozitlerinin ayarlanmasında, 
                  kazeinli yapıştırıcıların                çözücülerinde,   proteinlerin 
                   ayrıştırılmasında   yardımcı   madde   boru   ve   tel çekmede akıcılığı  sağlayıcı     
                  madde,  dericilikte kireç çöktürücü madde olarak  boraks kullanılmaktadır. 
                Borun  önümüzdeki   yıllarda  önemli  miktarda   kullanılabileceği
                   bir  üretim  dalı  da  çimento sanayiidir. 
                 
                 |