|
Ay ışığına göre kendini ayarlayan sokak lambası
Güneş ışığını toplayan fiberoptik aydınlatma
|
|
|
Elektrik
enerjisinin depolanabilme özelliği olmadığı için üretilir üretilmez
kullanım alanlarına taşınması gerekir. Üretim aşamaları dikkate
alındığında dünyada kullanılan pek çok yöntem vardır. Fakat bu yöntemlerde
daha ziyade kullanılan yakıtın(veya etkinin) farklı olduğu söylenebilir. |
- Hidroelektrik Santraller:
Bu santrallerde yüksek bir noktadan çarka düşen su bir
dönme hareketine neden olmaktadır. Bu hareket elektrik
üreten bir jeneratöre(alternatör) iletilerek elektrik üretimi sağlanır.
Barajlar gerekli su yüksekliğinin sağlanmasında kullanılırlar.
- Termik Santraller:
Bu santral türünde de elektrik enerjisi dönen bir çark yardımıyla
üretilir. Fakat bu sefer çarkı döndüren su değil kaynayan
bir sıvının buharıdır. Genellikle kaynama noktası düşük sıvılarla
oluşturulan yüksek basınçlı buhar türbinin(çarkın) hareket
etmesini sağlar. Sıvının ısıtılmasında linyit, doğalgaz gibi
yakıtlar kullanılır.
- Nükleer Santraller:
Buhar oluşturmak için nükleer enerjinin kullanıldığı santrallerdir.
Çekirdek reaksiyonları sonucu oluşan ısı bir sıvının kaynamasını
sağlar ve kaynama sonucunda oluşan buhar çarka ulaştırılır.
- Rüzgar Türbinleri:
Rüzgar gülü de denilen bu sistemlerde alternatörün dönüşü bir
çeşit rüzgar gülü tarafından sağlanır. Rüzgarın hareketini
dönme hareketine çeviren kanatlar bu hareketi alternatöre iletirler.
- Dalga Jeneratörleri:
Dalgaların hareketi yardımıyla enerji üreten santrallerdir. Henüz
geliştirilme aşamasında olan bir teknolojidir.
- Fotovoltaik Dönüşüm:
Diğer yöntemlerden farklı bir sisteme göre çalışır. Güneş ışığının
bazı metallerden elektron kopardığı gerçeğinden yola çıkarak
oluşturulmuş sistemlerdir. Birçok alanda kullanılan ve henüz
gelişim aşamasını tamamlamamış bir teknolojidir.
|
Hareketle beraber elektrik üreten jeneratörler |
Hidroelektrik santrali |
Termik santral |
|
Elektrik
enerjisinin üretiminden sonra evlere ulaştırılmasında verim
kayıpları oluşabilir. Bu kayıpları en az seviyede tutmak
için transformatörler yardımıyla elektrik akımının gerilimi(voltajı) büyütülür.
Santral çıkışında 380 kilovolt olan değer evlerimize geldiğinde
220volt değerine düşürülür.
Tüm bunlara rağmen elektrik enerjisinin bir kısmı yine
de iletim hatlarında kaybolmaktadır. Aslında daha iyi iletkenler
kullanmak bu kaybı önleyebilmektedir fakat daha pahalı iletkenler
maliyeti artırabileceği gibi hatların kablolarının çalınması
gibi enteresan sonuçlar bile doğurmaktadır. Bugün iletim
kablolarında hafif ve iyi iletken oluğu için alüminyum kullanılmaktadır. |
|